ouderenzorg Archieven - Pagina 2 van 3

Houdbare ouderenzorg in internationaal perspectief bij congres Zorgvisie

30-11-202115-12-2021leydenacademy

Zorgvisie organiseert vandaag vanuit hotel Van der Valk in Houten het online congres Ouderenzorg op de juiste plek over de grote uitdagingen voor een houdbare ouderenzorg. Als eerste spreker van dit event zette Tineke Abma het thema van de dag in internationaal perspectief. Houdbare zorg gaat volgens Tineke in essentie over de vraag: “Wie gaat er later voor mij zorgen?”. Hoe wordt die vraag beantwoord in Denemarken, Duitsland, Engeland en Japan?

Complexe en veelzijdige uitdaging
De route naar een toekomstbestendige ouderenzorg is complex: er zijn veel stakeholders bij betrokken en het hangt samen met diverse andere maatschappelijke vraagstukken, zoals migratie en arbeidsparticipatie. Nederland is niet het enige land dat hiermee worstelt. Hoe proberen andere landen de langdurige ouderenzorg betaalbaar, toegankelijk en kwalitatief hoogwaardig te houden, met behoud van maatschappelijk draagvlak? Leyden Academy maakte eerder dit jaar samen met Radboudumc en Erasmus School of Health Policy & Management de landenvergelijking Houdbare ouderenzorg – Ervaringen en lessen uit andere landen in opdracht van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). Hierin werd verkend hoe Denemarken, Duitsland, Engeland en Japan met deze problematiek omgaan en welke keuzes zij maken, mede vanuit hun historische en culturele context.

Geen pasklare oplossing
Tineke benadrukt dat geen enkel land dé oplossing in handen heeft als het gaat om houdbare ouderenzorg vanuit de dimensies betaalbaarheid, kwaliteit en maatschappelijk draagvlak. Wel zijn er bijvoorbeeld lessen te leren vanuit Denemarken, waar al sinds jaar en dag vanuit een consistente visie wordt gewerkt en de zorg vooral door professionals wordt verleend: Deense vrouwen werken en van hen worden geen mantelzorgtaken verwacht. Dit schept duidelijkheid. Ook zijn er lessen te leren over hoe het niet moet: zoals de omgang met arbeidsmigratie in Duitsland, waar zorgtaken steeds meer worden toevertrouwd aan Oost-Europese migranten maar het nog ontbreekt aan beleid over hun rechten, plichten en werkomstandigheden.

Meepraten over toekomst ouderenzorg
Tineke pleit er dan ook voor om een duurzame langetermijnvisie te ontwikkelen en hierbij mensen uit alle lagen van de samenleving te betrekken. De overheid is immers maar één van de vele actoren, en er is veel kennis in de samenleving die kan worden gemobiliseerd. Volgens Tineke zouden we in Nederland een Burgertop kunnen organiseren over hoe we ouderenzorg in de toekomst willen organiseren, zoals in Frankrijk is gebeurd rond het klimaatbeleid. Waarbij het de kunst is om er geen elitair debat van te maken en te zorgen dat ook minder gehoorde groepen de kans krijgen om mee te praten.

Kijk voor meer informatie op de congres website. Naast Tineke spreken vandaag onder anderen hoogleraar betaalbare zorg Patrick Jeurissen (Radboudumc), verpleegkundige en student Teun Toebes en bestuurders Marcel van Woensel (zorgorganisatie Van Neynsel), Kina Koster (Cicero Zorggroep), Jantine Wildschut (Lelie zorggroep) en Gea Sijpkes (Humanitas Deventer).

Bekijk ook de bijdrage van Tineke van 6 december jl. over de toekomst van de ouderenzorg tijdens het afsluitende congres van Waardigheid en trots.

Veelzijdig aanbod congressen ouderenzorg in najaar 2021

21-10-202115-11-2021leydenacademy

Het najaar is traditioneel een periode met veel grote congressen en conferenties. Dit biedt uitgelezen mogelijkheden om uw vakkennis op peil te houden, u te laten inspireren door de laatste ontwikkelingen en innovaties, en vakgenoten te ontmoeten. Ook in het najaar van 2021 staan er diverse interessante evenementen op stapel, vaak eindelijk ook weer fysiek op locatie. We zetten er graag enkele voor u op een rij.

Regiocongressen Waardigheid en trots
15 november t/m 6 december, diverse locaties en online
Samen werken aan steeds betere verpleeghuiszorg: dat is de kern van het jaarlijkse congres van Waardigheid en trots. In het najaar van 2021 worden dit keer maar liefst vier regiocongressen georganiseerd. Leyden Academy levert een bijdrage aan de eerste en laatste in de reeks. Zo vindt op maandag 15 november a.s. in NBC Nieuwegein een congres plaats met als thema ‘persoonsgerichte zorg’. Josanne Huijg verzorgt er een sessie over leefplezier in de verpleeghuiszorg, in samenwerking met ZZG Zorggroep en ActiVite. Het afsluitende congres op 6 december in Den Bosch heeft als thema ‘toekomst verpleeghuiszorg’. Tineke Abma neemt deel aan een talkshow over dit onderwerp, samen met Jolanda Buwalda (bestuurder Omring), Jan Megens (directeur zorgkantoor Menzis) en Gonny de Vries (Raad van Ouderen). Er wordt ook een inspirerend online programma georganiseerd. Bezoek voor meer informatie en inschrijving de congres website.
(UPDATE 15-11-21: i.v.m. de aangescherpte coronamaatregelen zijn deze congressen omgezet naar uitsluitend online)

Conferentie Een nieuwe generatie ouderen langer thuis
24 november, NBC Nieuwegein
Leyden Academy is kennispartner van deze toonaangevende jaarlijkse conferentie. Ook dit jaar is weer een boeiend programma samengesteld dat de volle breedte bestrijkt van vitaal en betekenisvol ouder worden in Nederland. In het plenaire ochtendprogramma komen sprekers aan het woord als Andrea Maier (Centre for Healthy Longevity, Singapore), Pieter Hilhorst (Raad voor Volksgezondheid en Samenleving) en Tineke Abma over de grote en groeiende diversiteit onder ouderen. In het middagprogramma zijn er in drie rondes tientallen sessies te volgen over onder meer leefplezier in de ouderenzorg, intergenerationele ontmoetingen, ouderen met een migratie achtergrond en de waarde van kunst in de zorg. Bezoek voor meer informatie en inschrijving de conferentie website. (UPDATE 15-11-21: i.v.m. de aangescherpte coronamaatregelen is deze conferentie uitgesteld naar woensdag 15 juni 2022)

Congres Ouderenzorg op de juiste plek
30 november, hotel Van der Valk Houten
Zorgvisie organiseert het congres ‘Ouderenzorg op de juiste plek’ over de grote uitdagingen voor een houdbare ouderenzorg. Met onder meer een keynote speech van Tineke Abma over houdbare ouderenzorg in internationaal perspectief, mede naar aanleiding van de landenvergelijking waar Leyden Academy eerder dit jaar een bijdrage aan leverde. Overige sprekers zijn o.a. verpleegkundige en student Teun Toebes, hoogleraar Patrick Jeurissen, bestuurders Marcel van Woensel (Van Neynsel), Kina Koster (Cicero Zorggroep), Jantine Wildschut (Lelie zorggroep) en Gea Sijpkes (Humanitas Deventer). Bezoek voor meer informatie en inschrijving de congres website.

Bekijk onze agenda voor meer interessante bijeenkomsten en cursusdata.

Samenwerking clown en zorgmedewerker

Het welbevinden van mensen met dementie wordt sterk bepaald door de kwaliteit van het contact dat zij nog hebben met mensen in hun omgeving. Beperkingen in cognitie en taal kunnen als belemmerend worden ervaren, waardoor iemand zich niet meer gezien en verbonden voelt. Er zijn inmiddels veel wetenschappelijke publicaties die aantonen dat clowns hierbij uitkomst kunnen bieden, zowel voor de ouderen, hun naasten als voor zorgmedewerkers. Door zorgverleners en clowns nauw samen te laten werken, komt het spel van de clowns het beste tot zijn recht. De vraag is hoe je deze samenwerking het beste kunt vormgeven, zodat de clownsinterventie (maar ook andere kunstinterventies) volledig tot hun recht kunnen komen en duurzaam verankerd raken in de zorgpraktijk.

Over het clownsspel bestaan veel misverstanden en er is niet altijd een gedeeld begrip van wat de waarde van de interventie kan zijn. De kern van clown zijn is niet lollig doen, maar vanuit waarachtigheid en kwetsbaarheid contact maken en spelen. Want de clown breekt al spelend met de normale regels. Daar ligt de kracht, en dat maakt het werk spannend en gedurfd. Want hoe kijken mensen ernaar die buiten het spel staan, zoals zorgpersoneel of familieleden? Wat roept het spel bij hen op? En kunnen zij, door meer kennis over de interventie en een hechtere samenwerking, meer ‘binnenstaander’ worden in het spel? Ook als ze niet meespelen?

“Spel creëert een andere ruimte dan de gewone realiteit. Spel is een gekaderde gebeurtenis die in zijn eigen tijd en ruimte plaatsvindt. Men betreedt deze ruimte vanuit vrijheid en niet vanuit verplichting. Binnen deze ruimte kan alles gebeuren.”
Johan Huizinga, uit: Homo ludens (1938)

Ons onderzoek richt zich op het verbeteren van de samenwerking tussen zorgmedewerkers en clowns in de context van een verpleeghuis, namelijk bij zorgorganisaties Amsta (locatie Dr. Sarphatihuis, Amsterdam) en ZuidOostZorg (locatie Stellinghaven, Appelscha). Het onderzoek zal verspreid over 2022 plaatsvinden en naar verwachting begin 2023 worden afgerond. Aan het participatief actieonderzoek nemen clowns, zorg- en welzijnsmedewerkers en familieleden van bewoners deel, maar bijvoorbeeld ook een specialist ouderengeneeskunde en een psycholoog. Het project is ontwikkeld in samenwerking met en wordt financieel mogelijk gemaakt door Stichting CliniClowns en Red Noses International.

In Duitsland en Oostenrijk wordt een vergelijkbaar participatief actieonderzoek uitgevoerd met clowns, medewerkers en soms ook mensen met dementie en hun naasten. We wisselen periodiek kennis uit over de aanpak en geleerde lessen.

Neem voor meer informatie contact op met Lieke de Kock.

WRR: kiezen voor houdbare (ouderen)zorg

15-09-202115-09-2021leydenacademy

De Nederlandse zorg presteert over het algemeen goed, maar de financiële, personele en maatschappelijke houdbaarheid staan onder druk door ontwikkelingen als de vergrijzing, de opkomst van nieuwe zorgtechnologie en de toename van het aantal chronisch zieken. Het ontbreekt aan scherpe en duidelijke keuzes van de overheid, concludeert de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) vandaag in het rapport Kiezen voor Houdbare Zorg. Mensen, middelen en maatschappelijk draagvlak. Om verdere groei van de zorg te begrenzen, moeten volgens de WRR prioriteiten worden gesteld vanuit twee uitgangspunten: waar kunnen we de meeste gezondheidswinst behalen? En in welke delen van de zorg moeten kwaliteit en toegankelijkheid versterkt worden?

Houdbare ouderenzorg
Om de inzichten en analyses in dit rapport te ondersteunen, is een aantal achtergrondstudies uitgevoerd die eerder als zelfstandige publicaties zijn verschenen. Een van deze studies betreft het rapport Houdbare ouderenzorg – Ervaringen en lessen uit andere landen, dat in februari 2021 is gepubliceerd. Deze landenstudie, die de ervaringen en geleerde lessen in kaart brengt in Denemarken, Duitsland, Engeland en Japan, is uitgevoerd door onderzoekers van Leyden Academy on Vitality and Ageing, IQ Healthcare Radboudumc en Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM).

Wensen en verlangens verpleeghuisbewoners
In het WRR-rapport wordt ook ingegaan op de houdbaarheid van de ouderenzorg. Als verbeterpunt wordt het systematisch bewaken en verbeteren van de kwaliteit van de zorg genoemd, met als kanttekening dat de veiligheidsnormen die op de gehele zorg worden toegepast, wellicht te rigide zijn voor verpleeg- en verzorgingshuizen. Het project Leefplezierplan voor de zorg van Leyden Academy ondersteund door het Ministerie van VWS, wordt in dit kader genoemd als voorbeeld om de wensen en verlangens van de verpleeghuisbewoners als uitgangspunt te nemen.

U vindt het rapport Kiezen voor Houdbare Zorg. Mensen, middelen en maatschappelijk draagvlak op de website van de WRR.

Samen werken aan liefdevolle zorg

Als iemand in het verpleeghuis komt wonen, staan medewerkers klaar om de zorg van de naasten over te nemen. Om dit zo goed mogelijk te kunnen doen, is het belangrijk om de behoeften, wensen en verlangens van de bewoner goed te leren kennen. De naasten – familie, vrienden of andere belangrijke anderen – zijn onmisbaar als bron van informatie én in het streven naar leefplezier. Want voor elk mens zijn liefdevolle relaties een belangrijke bron van welbevinden. Aandacht voor de (veranderende) relatie tussen bewoners en hun naasten is dan ook voor beiden van groot belang. In de praktijk blijkt echter dat veel zorgmedewerkers nog weinig gericht zijn op de (samenwerkings)relatie met de naasten, en dat zij zich onvoldoende toegerust voelen om hiermee aan de slag te gaan.

Onder de noemer ‘Samen werken aan liefdevolle zorg’ doen Leyden Academy en zorgorganisatie Topaz gezamenlijk onderzoek naar liefdevolle zorg in de ‘driehoek’ tussen bewoners met dementie, hun naasten en zorgmedewerkers. Dit praktijkonderzoek wordt van juni 2021 tot juni 2023 uitgevoerd binnen de locatie Zuydtwijck en bestaat uit interviews en focusgroepen. Doel is de onderlinge wisselwerking en interactie beter te begrijpen en zo de kwaliteit van zorg te kunnen verbeteren. Uit ervaringen van zorgmedewerkers blijkt namelijk dat goede afstemming en samenwerking met naasten kan bijdragen aan het welbevinden van de bewoner én van de naasten. Bovendien dragen een fijne samenwerking en goede afspraken met naasten bij aan het werkplezier van de zorgmedewerkers zelf.

“Als we iemand opnemen in het verpleeghuis, vind ik het belangrijk om de mantelzorger uit de rol van hulpverlener te halen en weer ‘naaste’ te laten zijn. Dat is moeilijk, de mantelzorger had voorheen vaak 24 uur per dag zorg. Beiden hebben we andere verwachtingen. Het is belangrijk om die uit te spreken, want soms hebben we een ander oordeel over goede zorg.”
(teamleider)

Onderzoek in en met de praktijk
Het betreft een participatief actieonderzoek, uitgevoerd in de zorgpraktijk en in nauwe samenwerking met de mensen over wie het gaat. Op basis van ervaringen van en gesprekken met zorgmedewerkers, naasten en bewoners gaan we aan de slag met de onderzoeksvraag: Hoe kunnen zorgmedewerkers en naasten samen werken aan liefdevolle zorg voor de bewoner? We onderzoeken hoe zorgmedewerkers en naasten de huidige (samenwerkings)relatie ervaren en hoe zij de gewenste situatie zien. Bewoners worden gevraagd naar hun perspectief op de zorg en de relatie met de zorgmedewerkers en hun naasten. Vervolgens zullen we zorgmedewerkers en naasten begeleiden in het gezamenlijk ontwikkelen van manieren om de samenwerking te verbeteren en werkwijzen om dit te ondersteunen. Hiermee is het onderzoek een lerend proces in de praktijk, waarbij zorgmedewerkers en naasten tijdens het onderzoek al samen werken aan verbeteringen van de (samenwerkings)relatie. Bovendien wordt in een klankbordgroep met vertegenwoordigers vanuit bewoners, naasten en zorgmedewerkers, maar ook geïnteresseerden van andere locaties van Topaz, regionale en landelijke partners en het onderwijs, een lerend proces op gang gebracht.

“Ik heb het gevoel dat ik een verschil kan maken als mantelzorger. Maar ik ben bang om irritatiepunten te benoemen richting de zorg, ik ben bang dat het zijn weerslag heeft op de zorg.”
(naaste van bewoner)

Praktijkgericht
Het onderzoek ‘Samen werken aan liefdevolle zorg’ wordt mede mogelijk gemaakt door het Zorgondersteuningsfonds. Binnen het onderzoek wordt samengewerkt met het CIV Welzijn & Zorg en Radicale Vernieuwing Waarde-vol Onderwijs, om te zorgen dat de geleerde lessen ook hun weg vinden naar het onderwijs van toekomstige zorgmedewerkers.

Lees ook het interview over het onderzoeksproject met gespecialiseerd verzorgende psychogeriatrie Ilse Haasnoot van Topaz op de website van het Zorgondersteuningsfonds (november 2021).

Neem voor meer informatie contact op met Marleen Dohmen.

Interview: ‘Stereotype benadering migrantenouderen doet geen recht aan diversiteit’

09-07-202108-07-2021leydenacademy

De specifieke culturele achtergrond van ouderen met een migratieachtergrond blijkt niet bepalend te zijn voor hun zorgwensen en -behoeften. De onderlinge diversiteit is groot, waardoor wensen en behoeften heel persoonlijk zijn en mede afhangen van hoe iemand in Nederland heeft geleefd. Ook ervaren migrantenouderen problemen rondom het verkrijgen van formele basiszorg en de kwaliteit daarvan. Nina Conkova (Leyden Academy) en Marina Jonkers (Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam) gingen erover in gesprek met Movisie, kennisinstituut voor een samenhangende aanpak van sociale vraagstukken.

Ieder mens is anders
Het eenzijdige stereotype beeld van oudere migranten – waar ook nog steeds beleid op wordt gemaakt – klopt niet, stellen de onderzoekers. Dit geldt ook voor de ouderenzorg, waar nog vaak wordt aangenomen dat cultuurspecifieke voorzieningen veel beter zijn voor ouderen met een migratieachtergrond, omdat zo meer rekening zou worden gehouden met hun specifieke wensen en behoeften. Nina: “Wij zagen daarentegen dat er te veel wordt uitgegaan van uniformiteit en stereotype aannames, terwijl de groep ouderen heel divers is. Dat leidt vervolgens weer tot onrealistische verwachtingen over specifieke zorg voor vader of moeder, die er niet is. Het blijft gewoon een Nederlandse setting met een paar cultuurspecifieke aanpassingen, zoals halal eten of een ruimte die anders is ingericht. En dat werkt niet. Het gaat om persoonlijke aandacht en maatwerk. Ieder mens is anders.”

Sushi in het verpleeghuis
Het artikel wordt geïllustreerd door sprekende voorbeelden en treffende uitspraken. Zoals de Marokkaanse moslim die aangaf dat hij later in een verpleeghuis graag zijn religieuze gewoontes wil kunnen blijven uitvoeren, maar ook graag sushi zou willen eten. Of de Turkse meneer met dementie die een cultuurspecifieke dagbesteding bezocht waar mensen werden ingedeeld in groepen naar nationaliteit. De man werd ingedeeld bij de Turkse groep, maar ging steeds aan de wandel naar de in Nederland geboren ouderen. Meneer bleek eigenaar van een nachtclub te zijn geweest en had altijd in de horeca geleefd, tussen de Rotterdammers. Een wijze les voor de coördinator van de dagbesteding, die voortaan doorvraagt bij de intake naar hoe iemands leven eruit heeft gezien en wat iemand prettig vindt.

Lees het volledige artikel ‘Stereotype benadering van migrantenouderen doet geen recht aan diversiteit in de praktijk’ van 8 juli 2021 op de website van Movisie.

Zomervisite: betekenisvol vakantiewerk in de ouderenzorg

23-06-202106-07-2021leydenacademy

Als er al behoefte was om jong en oud in contact te brengen door iets gezelligs met elkaar te ondernemen dan is nu wel het moment. Met Zomervisite willen het Jo Visser fonds en Leyden Academy on Vitality and Ageing voor wat lichtpuntjes zorgen. We nodigen dan ook graag 16- tot 25-jarigen uit om in juli en augustus samen met een bewoner van een zorgorganisatie iets gezelligs te ondernemen.

Een klein gebaar, een groot plezier
Zomervisite is in 2017 opgezet om jongeren op een laagdrempelige manier in contact te brengen met ouderen en hun woon- en leefwereld. Tijdens 1-op-1-contact ligt de focus op welzijn en niet op zorg. Met alleen al een wandelingetje maken, koffiedrinken, een ijsje eten, een spelletje spelen, of foto’s bekijken en kletsen wordt men al erg blij. Het positieve effect is op meerdere vlakken zichtbaar: de ervaring levert jongeren voldoening en een vergoeding, het geeft de ouderen persoonlijke aandacht en interactie met jongeren, en het ondersteunt de zorgprofessionals en geeft hoop dat meer jongeren de weg naar de ouderenzorg weten te vinden. Dat alle betrokkenen het initiatief enorm waarderen, blijkt uit de vele positieve reacties en mooie verhalen die we de afgelopen jaren hebben ontvangen. “Zomervisite was heel verrassend. Het was fantastisch om te zien hoe gelukkig ik de ouderen kon maken met iets simpels als een gebakje eten.” Klik hier voor meer ervaringen.

Meer ouderen maar minder zorgprofessionals
Over het algemeen hebben jongeren een vrij negatief beeld van ouderen. Ook als het gaat om werken in de ouderenzorg. En met het groeiende aantal ouderen is dat zorgwekkend. De sleutel ligt in ontmoetingen tussen jong en oud: in persoonlijk contact ontstaat waardering en worden beelden bijgesteld. Zomervisite draagt hieraan bij, zo blijkt ook uit de ervaring van Sietske: “Aan het begin van mijn studie riep ik dat ik nooit met ouderen zou willen werken. Mijn beeld is door Zomervisite echt totaal anders.” Wat de jongeren, naast een vakantiewerkvergoeding van 6,50 euro per uur, terugkrijgen is enthousiasme en waardering. Zo verdienen ze wat bij en leren ze tegelijkertijd meer over ouderen en hun leefomgeving. Een win-winsituatie!

Samenwerking met stichting JOW!
Dit jaar worden jongeren en ouderen gekoppeld middels een door stichting JOW! ontwikkelde app. Deze app verzorgt reeds dagelijks matches en wordt goed ontvangen. We willen met deze samenwerking nog meer waardevolle, en wie weet blijvende, contacten realiseren.

Deelnemende zorgorganisaties
Dit jaar hebben zorglocaties in Amstelveen, Leiden, Naaldwijk en Vlaardingen zich aangemeld. Natuurlijk kunnen andere geïnteresseerde zorgorganisaties zich ook aanmelden. Vol is echter vol.

Ga voor meer informatie of om aan te melden naar de website van Zomervisite of mail stichting JOW!.

Executive leergang: over de organisatie van de ouderenzorg

10-04-202112-04-2021leydenacademy

In de afgelopen week stond het derde collegeblok van onze executive leergang Goed leven, goede zorg voor ouderen in het teken van de organisatie van de ouderenzorg. Is het huidige stelsel toekomstbestendig? Hoe kan er in de zorg meer rekening worden gehouden met de individuele wensen en verlangens van cliënten en bewoners? Hoe ziet goede kwaliteit van zorg eruit, thuis en in het verpleeghuis?

Het online collegeblok omvatte onder meer een openhartige bijdrage van Jet Bussemaker, hoogleraar LUMC en voorzitter Raad voor Volksgezondheid en Samenleving, over de afstemming tussen de informele en formele zorg: “Ik was nog maar acht weken minister af toen ik fulltime mantelzorger werd.”

Patrick Jeurissen, hoogleraar Betaalbaarheid van zorg aan het Radboudumc, sprak over de houdbaarheid van de ouderenzorg in internationaal perspectief, waarna Tineke Abma het recente gezamenlijke working paper ‘Houdbare ouderenzorg – Ervaringen en lessen uit andere landen’ toelichtte.

Emeritus hoogleraar Jenny Gierveld, zelf inmiddels 82 jaar oud, gaf een college over eenzaamheid. Naast vele onderzoeksresultaten bracht ze haar ervaringen in zoals de ‘sociaal konvooi’-gedachte: het belang van het vergaren en behouden van vrienden gedurende het leven, zodat je later niet eenzaam hoeft te zijn.

Job Kievit, emeritus hoogleraar medische besliskunde, deelde zijn rijke kennis en ervaring over wat passende zorg is, en hoogleraar Anne Stiggelbout (LUMC) vertelde over shared decision-making. Bestuurder Ronald Schmidt (Cordaan) bracht een mooi gesprek op gang over de kwaliteit van zorg, en hoe om te gaan met toezichthouders. Ondernemer Jan Willem Stellingwerf nam de deelnemers ten slotte mee in de filosofie van franchiseformule De Herbergier.

De deelnemers, een twaalftal bestuurders vanuit de ouderenzorg en aanverwante sectoren, waardeerden de dagen met kwalificaties als “stof tot nadenken”, “afwisselend” en “persoonlijk geraakt”.

Het volgende collegeblok in mei heeft als thema ‘de laatste fase van het leven’. Kijk voor meer informatie over de executive leergang op de cursuspagina.

Zorg- en welzijnsprofessionals werken samen aan betere zorg voor ouderen

07-04-202108-04-2021leydenacademy

Gezondheid is meer dan een fysieke beperking. Het betekent ook lekker in je vel zitten en in balans zijn. Het zorglandschap is daarmee niet alleen de huisarts, maar bijvoorbeeld ook de fysiotherapie, de welzijnsorganisatie en de ergotherapeut. Voor ouderen kan het soms lastig zijn om hun weg in dit complexe zorglandschap te vinden. Vandaag, op Wereldgezondheidsdag, presenteren verschillende zorg- en welzijnsprofessionals de resultaten van twee pilots met als doel het verbeteren van de zorg voor ouderen in Maarssen Dorp: het geriatrisch spreekuur en het project ‘Kennisdelers’. In een actie-onderzoek samen met de betrokkenen, heeft Leyden Academy onderzocht wat de wensen, verlangens en behoeften zijn van oudere inwoners en zorgprofessionals rondom multidisciplinaire samenwerking in de eerstelijnszorg. Op basis van de positieve resultaten worden beide pilots voortgezet.

Samenwerking zorg en welzijn
Daphne de Vette, adviseur welzijn, vertelt: “De zorg voor ouderen gaat verder dan alleen medische zorg. Het gaat namelijk ook over welbevinden. In een tijd als deze, waarin onzekerheid, angst en eenzaamheid heersen, is een project waar zorg en welzijn samenkomen heel belangrijk.’’ De samenwerking heeft ook een positieve impact op de zorg- en welzijnsprofessionals zelf: ‘’Professionals werken zo efficiënter, doordat je direct met elkaar in contact staat. Je leert elkaar en elkaars werkwijzen beter kennen en daardoor neemt het werkplezier toe!’’, vertelt ergotherapeut Rinske Rebel. Huisarts Eugenie Hodes onderschrijft dat: “We maken nu veel sneller concrete plannen. Het levert een breed beeld op door met verschillende gezondheidsprofessionals te kijken naar het probleem van een patiënt.’’ Corine van Maar, projectleider, vult aan: “Met dit project willen we de samenwerking tussen zorg- en welzijnsprofessionals verder versterken. Ouderen worden hierbij actief betrokken, zodat duidelijk wordt waar hun wensen en behoeften liggen. Het zorgproject is dus voor én door ouderen.’’

Eén spreekuur
Leyden Academy deed onderzoek naar een spreekuur waarin verschillende zorgprofessionals – zoals de huisarts, de fysiotherapeut, de dementieconsulent, de thuiszorg, de praktijkondersteuner en de ergotherapeut – in één consult samen met de patiënt een behandelplan opstellen. Er blijkt onder andere uit dat patiënten zich meer gehoord voelen en daardoor ook meer openstaan voor verdere behandeling. Eén van de deelnemers, een 84-jarige dame, vertelt: “In het spreekuur vertelde ik over mijn lichamelijke beperkingen. Samen met de huisarts, de fysiotherapeut en de ergotherapeut stelde ik een behandelplan op waar ergotherapie deel van uitmaakte. Ik kreeg hulpmiddelen voor in huis, zoals een speciale stoel voor in de keuken. Daardoor kan ik mij weer vrij bewegen. Zonder het spreekuur was ik niet uitgekomen bij ergotherapie!’’

‘Kennisdelers’
De andere pilot is het project ‘Kennisdelers’. Uit onderzoek blijkt dat er bij ouderen de behoefte is om anderen te ontmoeten én ook iets te leren. Kennisdelers bestaat uit een reeks lezingen voor ouderen over onder andere gezondheidsthema’s. Daphne de Vette, adviseur welzijn, vertelt: “Ontmoeten draagt bij aan plezier en zingeving. Zorg en welzijn komen samen in dit project.”

Dit initiatief is een samenwerking van Medisch Centrum Maarssen Dorp, zorgorganisatie Careyn, Welzijn Stichtse Vecht, Centrum voor Fysiotherapie & Manuele Therapie Maarssen, Gemeente Stichtse Vecht en bewoners uit Maarssen Dorp. Het project is mogelijk gemaakt vanuit het ZonMw programma Langdurige zorg en ondersteuning voor ouderen. Het onderzoek is uitgevoerd door Leyden Academy on Vitality and Ageing.

Wilt u op de hoogte blijven, neem dan contact op met Daphne de Vette. Voor meer informatie over het onderzoek van Leyden Academy kunt u contact opnemen met Lucia Thielman.

Sociale Vraagstukken: ouderenzorg in internationaal perspectief

26-02-202126-02-2021leydenacademy

Op 8 februari 2021 publiceerde de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) de working paper ‘Houdbare ouderenzorg – Ervaringen en lessen uit andere landen’. Deze landenstudie, uitgevoerd door een team van onderzoekers van Leyden Academy, IQ healthcare Radboudumc en Erasmus School of Health Policy & Management, brengt in kaart wat we kunnen leren van de ervaringen uit Engeland, Denemarken, Duitsland en Japan om onze ouderenzorg toekomstbestendig te houden.

Rondgang langs vier landen
Tineke Abma, samen met Elena Bendien namens Leyden Academy betrokken bij het onderzoek, schreef op verzoek van het Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken het artikel ‘Hebben Engeland, Japan, Denemarken of Duitsland hun ouderenzorg beter georganiseerd?’. In dit artikel, dat vandaag is verschenen, maakt Abma een rondgang langs de vier onderzochte landen, met achtereenvolgens de Engelse focus op marktwerking, de Deense consistente visie op zorg thuis, het Japanse streven naar ‘re-familisering’ en de Duitse responsiviteit voor sentimenten uit de samenleving. En ten slotte de Hollandse zuinigheid.

Drie lessen voor Nederland
Uiteindelijk destilleert Abma uit deze rondgang drie lessen voor Nederland, met het voorbehoud dat zo’n taai vraagstuk zich niet zomaar laat oplossen: “Onze landenstudie biedt geen quick fixes. Wel laat onze studie zien dat alleen een langetermijnvisie, in een open dialoog met alle partijen besproken en ontwikkeld, voor een stabiel maatschappelijk draagvlak van het ouderenbeleid kan zorgen.”

Het artikel ‘Hebben Engeland, Japan, Denemarken of Duitsland hun ouderenzorg beter georganiseerd?’ is op 26 februari 2021 gepubliceerd op de website van het Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken. Het persbericht n.a.v. de WRR working paper vindt u hier.