
Het welbevinden van mensen met dementie wordt sterk bepaald door de kwaliteit van het contact dat zij nog hebben met mensen in hun omgeving. Beperkingen in cognitie en taal kunnen als belemmerend worden ervaren, waardoor iemand zich niet meer gezien en verbonden voelt. Er zijn inmiddels veel wetenschappelijke publicaties die aantonen dat clowns hierbij uitkomst kunnen bieden, zowel voor de ouderen, hun naasten als voor zorgmedewerkers. Door zorgverleners en clowns nauw samen te laten werken, komt het spel van de clowns het beste tot zijn recht. De vraag is hoe je deze samenwerking het beste kunt vormgeven, zodat de clownsinterventie (maar ook andere kunstinterventies) volledig tot hun recht kunnen komen en duurzaam verankerd raken in de zorgpraktijk.
Over het clownsspel bestaan veel misverstanden en er is niet altijd een gedeeld begrip van wat de waarde van de interventie kan zijn. De kern van clown zijn is niet lollig doen, maar vanuit waarachtigheid en kwetsbaarheid contact maken en spelen. Want de clown breekt al spelend met de normale regels. Daar ligt de kracht, en dat maakt het werk spannend en gedurfd. Want hoe kijken mensen ernaar die buiten het spel staan, zoals zorgpersoneel of familieleden? Wat roept het spel bij hen op? En kunnen zij, door meer kennis over de interventie en een hechtere samenwerking, meer ‘binnenstaander’ worden in het spel? Ook als ze niet meespelen?
“Spel creëert een andere ruimte dan de gewone realiteit. Spel is een gekaderde gebeurtenis die in zijn eigen tijd en ruimte plaatsvindt. Men betreedt deze ruimte vanuit vrijheid en niet vanuit verplichting. Binnen deze ruimte kan alles gebeuren.”
Johan Huizinga, uit: Homo ludens (1938)
Ons onderzoek richt zich op het verbeteren van de samenwerking tussen zorgmedewerkers en clowns in de context van een verpleeghuis, namelijk bij zorgorganisaties Amsta (locatie Dr. Sarphatihuis, Amsterdam) en ZuidOostZorg (locatie Stellinghaven, Appelscha). Het onderzoek zal verspreid over 2022 plaatsvinden en naar verwachting begin 2023 worden afgerond. Aan het participatief actieonderzoek nemen clowns, zorg- en welzijnsmedewerkers en familieleden van bewoners deel, maar bijvoorbeeld ook een specialist ouderengeneeskunde en een psycholoog. Het project is ontwikkeld in samenwerking met en wordt financieel mogelijk gemaakt door Stichting CliniClowns en Red Noses International.
In Duitsland en Oostenrijk wordt een vergelijkbaar participatief actieonderzoek uitgevoerd met clowns, medewerkers en soms ook mensen met dementie en hun naasten. We wisselen periodiek kennis uit over de aanpak en geleerde lessen.
Neem voor meer informatie contact op met Barbara Groot.
- Vitaal
- Vitality Club
- Leefstijlprogramma Bij de Kwekerij
- Ontpillen: gezond leven met minder pillen
- Boek Het geheim van de schildpad
- Slaap en biologische klok
- Collectieve preventie in de thuiszorg
- Boek 10 jaar cadeau – Nieuwe inzichten om langer gezond te leven
- Jong Geleerd: experiment met zit/sta-tafeltjes in de klas
- Bewegen in het verpleeghuis
- GONoord!
- Een bredere blik op de pensionering
- Gezond ouder worden in 6 stappen
- Betekenisvol
- Leefplezierplan voor de zorg
- Leefplezierplan op locatie
- Narratieve verantwoording in de praktijk
- Ervaringen in de praktijk
- Ervaringen zorgmedewerkers in de coronacrisis
- Samen werken aan liefdevolle zorg
- Kunst in de zorg
- De kunst van ontmoeten in de buurt
- Hosha Na! Onderzoek naar Participatiekoren
- Samenwerking clown en zorgmedewerker
- Zeggenschap van ouderen
- Woonplezier
- Life and Vitality Assessment
- Verbonden
- Beeldvorming ouder worden en ouderen
- Benaderen van ouderen en intergenerationele steun
- Danstalent
- Verhalenplatform Wij & corona
- Kwalitatief onderzoek ouderen en corona
- Zomervisite
- Herintreders en zij-instromers in de ouderenzorg
- Verrassende ontmoetingen via ENCOUNTER
- Hulpvragen en behoeften van de naoorlogse generatie
- Laaggeletterdheid onder ouderen
- Podcastplatform De Luistermap
- Connect@Health
- Ouder worden met een migratieachtergrond
- Portretten van oudere migranten
- Samen tegen eenzaamheid
- Cultuursensitieve zorg
- Samen Ouder
- Intergenerationeel wonen