In Nederland is het verschil in gezonde levensverwachting tussen iemand met een lager inkomen en een hoger inkomen meer dan 17 jaar. Een enorm verschil voor een welvarend land. Dit heeft een veelheid aan oorzaken. Zo hebben ouderen met minder inkomen vaak minder bronnen om gezond te leven en als het moeilijk wordt, zoals in tijden van energie of klimaatcrisis, zijn zij vaak slechter af. Sommigen hebben te maken met een opeenstapeling van kwetsbare omstandigheden, zoals minder inkomen, minder basisvaardigheden en minder toegang tot gezondheidskennis en gezonde mogelijkheden. Hoe maken we het verschil voor en met ouderen met een lagere sociaaleconomische status (SES)?
Laaggeletterdheid onder ouderen
Een belangrijke uitdaging ligt in een grote groep mensen die onvoldoende basisvaardigheden hebben om mee te kunnen doen in de samenleving. In Nederland hebben zo’n 2,5 miljoen volwassenen grote moeite met lezen, schrijven en/of rekenen: zij zijn ‘laaggeletterd’. Daarnaast hebben zij vaak ook beperkte digitale vaardigheden. Van deze groep zijn naar schatting meer dan 700.000 mensen ouder dan 65 jaar.
Ervaring van het ouder worden
Hoe ervaren mensen die laaggeletterd zijn het ouder worden? Wat vinden zij belangrijk, hoe zien zij de toekomst? En hoe kunnen we hen ondersteunen bij het kenbaar maken van en invulling geven aan deze wensen en ambities? In 2020 en 2021 hebben we groepsgesprekken georganiseerd om beter te begrijpen wat goed ouder worden voor deze mensen betekent. Vervolgens hebben we samen met hen een gespreksinstrument ontwikkeld, gebaseerd op de Life and Vitality Assessment. We werken hierin samen met Stichting Lezen en Schrijven en vrijwilligersorganisatie Stichting ABC. Het project wordt mede mogelijk gemaakt door het Hofje Codde en Van Beresteyn.
Met plezier gezonder oud
In Europees verband coördineren we het project Low literacy at play (LOLit). In dit project ontwikkelen we samen met vijftigplussers die laaggeletterd zijn de training ‘Met plezier gezonder oud!’ volgens het principe van ‘betekenisvol spelen’. Er zijn in totaal acht sociale bijeenkomsten ontwikkeld die als doel hebben de kennis (over goed en gezond ouder worden) en vaardigheden (zoals lezen, schrijven en digitale basisvaardigheden) op een betekenisvolle en plezierige manier te versterken. Ook zetten we in op ‘peer coaching’ (deelnemers coachen elkaar) gericht op (online) basis-, sociale- en gezondheidsvaardigheden.
Dit project is een samenwerking tussen Leyden Academy, Stichting Lezen en Schrijven, de Universiteit van Kopenhagen (Denemarken) en de Universiteit van Coimbra en AI9.pt (Portugal). Het programma is in 2022 in Nederland (in Amsterdam Zuidoost en Amsterdam Noord) georganiseerd voor 26 deelnemers, en in Kopenhagen en Coimbra voor 40 deelnemers. In 2023 zal 
een tweede ronde pilots plaatsvinden in samenwerking met lokale organisaties. Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door Erasmus+.
Neem voor meer informatie contact op met Miriam Verhage of Jolanda Lindenberg.