In Nederland zijn zo’n 2,5 miljoen volwassenen ‘laaggeletterd’: zij hebben grote moeite met lezen, schrijven en/of rekenen en zijn vaak digitaal minder vaardig. In de gemeenten Leiden en Leiderdorp zijn er ongeveer 14.500 mensen die door hun laaggeletterdheid niet goed mee kunnen komen in onze samenleving. Om deze situatie te verbeteren, hebben de beide gemeenten en een groot aantal maatschappelijke organisaties afgelopen week het ‘Taalpact’ ondertekend. Namens Leyden Academy zette Miriam Verhage haar handtekening.
Het actieplan Taalpact richt zich op vijf speerpunten: werk en participatie, armoede en schulden, het voorkomen van laaggeletterdheid bij kinderen en het verbeteren van betrokkenheid van ouders, gezondheid en welzijn en de eigen rol van de gemeente. In de landelijke Week van Lezen en Schrijven ondertekenden de Leidse en Leiderdorpse wethouders Yvonne van Delft en Rik van Woudenberg op 8 september jl. het actieplan. Om laaggeletterdheid effectief aan te pakken is samenwerken essentieel. BplusC coördineert daarom het Taalhuis in Leiden en Leiderdorp. In de bibliotheek kunnen mensen terecht met vragen over het taal-, digitaal en rekenaanbod in de regio. Ook zorgt BplusC dat instellingen en partijen uit de regio met elkaar de uitdaging aangaan om laaggeletterdheid te bestrijden en met elkaar in gesprek gaan over thema’s, aanpak en aanbod.
In Nederland zijn er ongeveer 700.000 ouderen die laaggeletterd zijn. In samenwerking met Stichting Lezen & Schrijven doen wij onderzoek naar hoe deze mensen het ouder worden ervaren en welke ondersteuning zij nodig hebben.
In Nederland is het verschil in gezonde levensverwachting tussen iemand met een lager inkomen en een hoger inkomen meer dan 17 jaar. Een enorm verschil voor een welvarend land. Dit heeft een veelheid aan oorzaken. Zo hebben ouderen met minder inkomen vaak minder bronnen om gezond te leven en als het moeilijk wordt, zoals in tijden van energie of klimaatcrisis, zijn zij vaak slechter af. Sommigen hebben te maken met een opeenstapeling van kwetsbare omstandigheden, zoals minder inkomen, minder basisvaardigheden en minder toegang tot gezondheidskennis en gezonde mogelijkheden. Hoe maken we het verschil voor en met ouderen met een lagere sociaaleconomische status (SES)?
Laaggeletterdheid onder ouderen Een belangrijke uitdaging ligt in een grote groep mensen die onvoldoende basisvaardigheden hebben om mee te kunnen doen in de samenleving. In Nederland hebben zo’n 2,5 miljoen volwassenen grote moeite met lezen, schrijven en/of rekenen: zij zijn ‘laaggeletterd’. Daarnaast hebben zij vaak ook beperkte digitale vaardigheden. Van deze groep zijn naar schatting meer dan 700.000 mensen ouder dan 65 jaar.
Ervaring van het ouder worden
Hoe ervaren mensen die laaggeletterd zijn het ouder worden? Wat vinden zij belangrijk, hoe zien zij de toekomst? En hoe kunnen we hen ondersteunen bij het kenbaar maken van en invulling geven aan deze wensen en ambities? In 2020 en 2021 hebben we groepsgesprekken georganiseerd om beter te begrijpen wat goed ouder worden voor deze mensen betekent. Vervolgens hebben we samen met hen een gespreksinstrument ontwikkeld, gebaseerd op de Life and Vitality Assessment. We werken hierin samen met Stichting Lezen en Schrijven en vrijwilligersorganisatie Stichting ABC. Het project wordt mede mogelijk gemaakt door het Hofje Codde en Van Beresteyn.
Met plezier gezonder oud
In Europees verband coördineren we het project Low literacy at play (LOLit). In dit project ontwikkelen we samen met vijftigplussers die laaggeletterd zijn de training ‘Met plezier gezonder oud!’ volgens het principe van ‘betekenisvol spelen’. Er zijn in totaal acht sociale bijeenkomsten ontwikkeld die als doel hebben de kennis (over goed en gezond ouder worden) en vaardigheden (zoals lezen, schrijven en digitale basisvaardigheden) op een betekenisvolle en plezierige manier te versterken. Ook zetten we in op ‘peer coaching’ (deelnemers coachen elkaar) gericht op (online) basis-, sociale- en gezondheidsvaardigheden.
Dit project is een samenwerking tussen Leyden Academy, Stichting Lezen en Schrijven, de Universiteit van Kopenhagen (Denemarken) en de Universiteit van Coimbra en AI9.pt (Portugal). Het programma is in 2022 in Nederland (in Amsterdam Zuidoost en Amsterdam Noord) georganiseerd voor 26 deelnemers, en in Kopenhagen en Coimbra voor 40 deelnemers. In 2023 zal een tweede ronde pilots plaatsvinden in samenwerking met lokale organisaties. Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door Erasmus+.
Leyden Academy is op zoek naar mensen van 55 jaar en ouder voor een groepsgesprek. Het gesprek gaat over ouder worden.
Wat gaan we doen? Bent u 55 jaar of ouder? En heeft u moeite met lezen en schrijven? Vraagt u weleens iemand om een formulier in te vullen? Of vindt u het lastig om formulieren en sommige brieven te lezen? Dan nodigen wij u graag uit. Tijdens het groepsgesprek gaan wij praten met u en 7 andere mensen. Over hoe u het vindt om ouder te worden en over uw wensen voor de toekomst. Wat vindt u belangrijk? Het gesprek duurt 2,5 uur. Wij zorgen voor koffie en iets lekkers. Als u meedoet aan het gesprek krijgt u een vergoeding van 20 euro.
Belangrijk om te weten Dit groepsgesprek is onderdeel van een onderzoek. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Leyden Academy. Ons doel is om te onderzoeken hoe mensen denken over ouder worden. Uw deelname helpt ons hierbij. Alles wat u ons in het gesprek vertelt, blijft geheim. We vragen u wel om toestemming voor uw deelname en een geluidsopname. De onderzoeker zal u hier meer over vertellen.
Wilt u meedoen? Als u mee wilt doen, dan kunt u bellen naar telefoonnummer (071) 524 0960. Vraag naar Miriam Verhage of Jolanda Lindenberg. De onderzoeker zal u meer vertellen over de gespreksgroep. Zoals de datum en plaats van het gesprek. U kunt zich ook aanmelden door een mailtje te sturen naar verhage@leydenacademy.nl. Zet in uw e-mail alstublieft ook uw naam, leeftijd, woonplaats en telefoonnummer zodat we contact met u kunnen opnemen.
Ervaring van het ouder worden
