david van bodegom Archieven - Pagina 4 van 5

Radio-interview: hoe haal je gezond de 100?

12-06-201912-06-2019leydenacademy

Op 1 januari 2019 telde Nederland 2.189 honderdplussers, zo maakte het Centraal Bureau voor de Statistiek vandaag bekend. Het aantal eeuwelingen stagneert maar zal de komende jaren naar verwachting verder toenemen. Aanleiding voor het programma Gijs 2.0 op NPO Radio 2 om te bellen met David van Bodegom van Leyden Academy. Hoe kun je gezond de honderd halen?

Het sterke geslacht
Opvallend is dat 85 procent van de Nederlandse honderdplussers vrouw is. Die zijn dan ook het sterke geslacht in de evolutie, aldus Van Bodegom: vrouwen hebben zowel biologisch als cultureel een streepje voor. Al wordt het verschil in levensverwachting wel kleiner, onder meer omdat meer vrouwen zijn gaan roken.

Genen en leefstijl
Het goede nieuws is dat je zelf veel invloed hebt op hoe je gezond een hoge leeftijd bereikt. Volgens Van Bodegom wordt of je gezond oud wordt voor een kwart bepaald door je genen en maar liefst voor driekwart door je leefstijl. Veel verouderingskwalen, zoals hart- en vaatziekten en diabetes type 2, zijn te voorkomen of vertragen door aanpassingen in je leefstijl. Bekijk voor meer achtergronden en tips de pagina Ontpillen.

U kunt het radio-interview met David van Bodegom hier terugluisteren.

Feiten en fabels over cholesterol in tweeluik Radar Extra

26-05-201918-06-2019leydenacademy

Op 13 en 20 mei 2019 ging consumentenprogramma Radar Extra in een tweeluik op zoek naar feiten en fabels over cholesterolverlagers en hoe een verandering in leefstijl de cholesterolwaarden kan beïnvloeden. Steeds meer mensen krijgen van hun dokter te horen dat hun cholesterol te hoog is. We weten dat dat een probleem is, maar waarom is dat eigenlijk? Ruim twee miljoen Nederlanders gebruiken cholesterolverlagende medicijnen. Helpen die wel? En zijn er alternatieven voor deze medicatie?

Presentatrice Antoinette Hertsenberg sprak onder meer met artsen, leefstijlwetenschappers en patiënten. Ze bracht ook een bezoek aan Leyden Academy en sprak met David van Bodegom over gezond oud worden door het aanpassen van je leefstijl en door te ‘ontpillen’. David nam Antoinette mee naar de Vitality Club in Leiden-Noord, waar dagelijks tientallen 50-plussers met elkaar in de buitenlucht sporten.

De uitzending leverde ons naast veel positieve reacties ook veel vragen op van mensen die zelf een Vitality Club in hun wijk willen opstarten. Daarom organiseren we op dinsdag 11 juni 2019 een gratis cursusdag in Leiden. Tijdens deze dag kunt u ervaren hoe een Vitality Club werkt en begeleiden we u bij het opstarten van een beweegclub in uw wijk. Wilt u zich aanmelden of heeft u vragen? Neem dan contact op met Paul van de Vijver via e-mail of telefonisch: 071-5240960.

Bekijk hier de uitzending van 20 mei 2019 (Cholesterol: zelf aan de slag’) of beluister het radio-interview met David van Bodegom op NPO Radio 1. Lees hier ook de aflevering van Ontpillen over hoog cholesterol.

Leidse Ouderengeneeskundedagen: vitaliteit of seks, drugs en rock-’n-roll?

06-05-201918-06-2019leydenacademy

Op 19 en 20 september 2019 vindt in de Stadsgehoorzaal in Leiden de vierde editie plaats van de Leidse Ouderengeneeskundedagen. Specialisten ouderengeneeskunde, huisartsen, internisten ouderengeneeskunde en geriaters krijgen er de laatste relevante ontwikkelingen en inzichten gepresenteerd vanuit ziekenhuis, verpleeghuis én eerstelijn.

Namens Leyden Academy worden er presentaties verzorgd door David van Bodegom (Vitaliteit of seks, drugs en rock-’n-roll?), Lex van Delden (Kansen voor meer activiteit en minder zorg in het verpleeghuis) en Joris Slaets (Behandeldilemma’s rond het levenseinde: een euthanasiecasus). Andere thema’s die tijdens deze veelzijdige, interdisciplinaire bijeenkomst aan de orde komen zijn o.a. farmacotherapie, samenwerking in de zorg voor kwetsbare ouderen, endocriene veroudering, dilemma’s rond dementie en technologische ontwikkelingen zoals de toepassing van kunstmatige intelligentie in de zorg voor ouderen, Transcatheter Aortaklep Implantatie (TAVI), wearables en 24-uurs monitoring na een myocardinfarct.

De Leidse Ouderengeneeskundedagen komen tot stand in een samenwerking van Leyden Academy, de afdelingen Ouderengeneeskunde en Public Health & Eerstelijnsgeneeskunde van het LUMC, Laego en zorgorganisaties Topaz en Marente.

Voor meer informatie over het programma, accreditatie etc. kunt u terecht op de website van Boerhaave Nascholing. U kunt zich hier ook inschrijven.

8,5 miljoen euro voor onderzoek naar gezond oud worden en vitaliteit

24-04-201918-06-2019leydenacademy

Leiden, 24 april 2019 – Een uitgebreid en multidisciplinair team van verouderingsexperts krijgt ruim 8,5 miljoen euro voor een grootschalig onderzoek naar factoren en oplossingen die bijdragen aan het gezond ouder worden en het vergroten van vitaliteit. Het team wil de functionele achteruitgang bij ouderen eerder herkennen, afremmen en herstellen zodat zij meer jaren in gezondheid doorbrengen. Aan het onderzoek, dat in september dit jaar van start gaat, doen negen onderzoeksinstituten en acht private partijen mee, waaronder Leyden Academy on Vitality and Ageing.

Prof. dr. Eline Slagboom, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Verouderingsonderzoek (DuSRA) en onderzoeker bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), zal het onderzoek leiden. “De levensverwachting van Nederlanders wordt steeds hoger. Met de vergrijzing neemt helaas echter ook het aantal mensen met een of meerdere ouderdomsziekten toe. Daarom creëren we een platform voor blijvende samenwerking naar gezonde veroudering. Dit is het grootste publiek-privaat samenwerkingsverband op het gebied van ‘healthy ageing’ ooit.”

Veroudering vertragen
Onder de naam DuSRA-VOILA komen drie projecten samen: VOILA (Vitality Oriented Innovations for the Lifecourse of the Ageing Society), SMARTage (Senescence Models, Aging Research and Therapeutics, geleid door Cleara Biotech) en Neuromet (Neuroinflammation and metabolomics). Uniek aan deze samenwerking is dat de onderzoekers niet één ziekte, maar meerdere ouderdomsziekten tegelijkertijd willen aanpakken. Het team kijkt met nieuwe biomarkers (signaalstoffen) welke ouderen het grootste risico lopen op versnelde veroudering en op verhoogde kwetsbaarheid bij medische behandelingen. Ook onderzoeken ze op welke manier de gecombineerde gezondheid van de stofwisseling, het afweersysteem, de darmflora en het spierstelsel kan worden beïnvloed door leefstijlveranderingen.

Een ander onderzoeksthema is veroudering op celniveau, waarbij de wetenschappers in het bijzonder kijken naar senescente (roestige) cellen en hoe deze kunnen worden herkend en aangepakt. Door tijdig in te grijpen op deze deels bekende mechanismen hopen de onderzoekers ziekten zoals hartfalen, dementie en kanker af te remmen of zelfs te verminderen.

Grootste Healthy Ageing samenwerking
VOILA is een samenwerking van medische centra in Leiden (LUMC), Utrecht (UMCU), Groningen (ERIBA-UMCG), Rotterdam (Erasmus MC) en Maastricht (MUMC), Wageningen University & Research, Rijksinstituut Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR), Technische Universiteit Delft en de private partijen Cleara Biotech, Sciex, Interscience/Sample Q, FrieslandCampina, &niped, Diabetes Fonds, Zorg & Zekerheid en Leyden Academy. De samenwerking wordt medegefinancierd met 6 miljoen euro vanuit ZonMw en Health~Holland, Topsector Life Sciences & Health. De rest van het bedrag wordt gefinancierd door private partijen.

Lees meer over het programma VOILA en de Nederlandse Vereniging voor Verouderingsonderzoek DuSRA.

Neem voor meer informatie of interviewverzoeken contact op met Danique van der Gaauw (ZonMw) via e-mail / tel. (070) 349 5311 of Tessa van Leeuwen (LUMC) via e-mail / tel. (06) 1137 1146.

Pleidooi voor leefstijlinterventies in JAMA Cardiology

10-04-201924-04-2019leydenacademy

In april 2019 verscheen er in het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift JAMA Cardiology een commentaar van Leyden Academy-onderzoekers Frank Schalkwijk en David van Bodegom. Ze reageerden op de eerder in dit blad gepubliceerde bevinding dat het stijgen van de bloeddruk met het toenemen van de leeftijd geen ‘normaal’ verouderingsverschijnsel is dat bij iedereen optreedt, maar veroorzaakt wordt door leefstijlfactoren waar vrijwel iedereen aan blootgesteld wordt. Simpel gezegd: bijna iedereen eet te veel en beweegt te weinig. Gezien de universele aanwezigheid van deze risicofactoren, pleiten Schalkwijk en Van Bodegom voor meer aandacht voor leefstijlinterventies die zijn gericht op de gehele populatie. Op dit moment zijn interventies vooral gericht op het individu, waarbij mensen worden aangesproken op hun gedrag. Dit is echter geen vruchtbare methode als onze omgeving erop is ingericht om ons ongezonde keuzes te laten maken.

Lees hier het volledige artikel: Absence of the Association of Blood Pressure With Age in a Remote Venezuelan Population Renews the Call for Population-Wide Interventions.

Hoe zorgen we ervoor dat ouderen minder medicijnen slikken?

29-01-201908-05-2019leydenacademy

In Nederland worden vooral bij ouderen veel medicijnen voorgeschreven die misschien niet (meer) zo zinvol zijn. Dit was een belangrijke aanleiding voor het opstellen van de richtlijn Polyfarmacie bij ouderen in 2012, met hierin onder meer het advies om jaarlijks een gestructureerde medicatiebeoordeling uit te voeren bij 65-plussers die vijf of meer geneesmiddelen chronisch gebruiken en één van een rijtje risicofactoren hebben, zoals een verminderde nierfunctie of een verhoogd valrisico. Die richtlijn wordt nu door een werkgroep herzien. Aanleiding voor BNR Nieuwsradio om David van Bodegom van Leyden Academy uit te nodigen voor een radio-interview samen met Rob van Marum, bijzonder hoogleraar farmacotherapie bij ouderen in het VUmc in Amsterdam en klinisch geriater in het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch. In de uitzending van BNR Beter op maandagavond 28 januari jl. stonden de geïnterviewden onder meer stil bij de rol van de huisarts bij het ‘ontpillen’ en de mogelijkheden die ouderen zelf hebben om door middel van aanpassingen in hun leefstijl hun medicijngebruik af te bouwen.

U kunt de uitzending terug luisteren op de website van BNR Beter of via YouTube.

David van Bodegom: “Gezonder leven is maatwerk”

In elke kwartaalnieuwsbrief van Leyden Academy introduceren we één van onze wetenschappelijke stafleden aan de hand van een actueel onderzoek of nieuwsfeit. In deze editie gaat David van Bodegom in op het Nationale Preventieakkoord dat eind november is gesloten.

Gaat het pakket aan maatregelen zoals overeengekomen in het Nationale Preventieakkoord, Nederland gezonder maken?
“Het is zeker een goed begin. Laat ik voorop stellen dat ik geloof dat je mensen niets moet verbieden of gebieden, maar juist moet verleiden om gezonder te leven. Maak het aantrekkelijk om de trap te nemen en verstop de lift. Zorg voor gratis watertappunten in plaats van frisdrankautomaten. Verleiden is beter, maar onderzoek bewijst dat financiële prikkels zeker helpen. Een vettaks of hogere accijnzen op alcohol en tabak hebben absoluut effect. Met de maatregelen die nu zijn afgesproken, gaan we het roken een heel stuk terugdringen en veel gezondheid toevoegen aan de levens van mensen. Het mooiste is als we kunnen zorgen dat jonge mensen niet meer beginnen met roken. Voor het tegengaan van overgewicht zijn de maatregelen in het Preventieakkoord absoluut onvoldoende. Er is meer voor nodig om te zorgen dat we de epidemie van overgewicht een halt toeroepen. De helft van de mensen in Nederland heeft nu overgewicht en dat aandeel zal verder stijgen. Dit is een van de voornaamste redenen waarom meer dan een miljoen Nederlanders diabetes type 2 hebben. Dat is allemaal ziektelast die potentieel vermijdbaar is, diabetes type 2 is te voorkomen. De overheid heeft hiervoor krachtige en bewezen effectieve instrumenten, maar die worden nu nog onvoldoende ingezet.”

In je boek Ontpillen geef je veel leefstijladviezen en praktische tips om van ‘welvaartsziekten’ zoals diabetes type 2 af te komen. Wat kunnen mensen zelf doen?
“Ieder mens is uniek. Er is altijd maatwerk nodig. Sommige mensen zijn gebaat bij een leefstijlcoach die hen begeleidt bij het gezonder leven. Die zit sinds 1 januari in het basispakket, dat is hartstikke mooi. Maar bij de ene persoon met hoge bloeddruk helpt het enorm om van keukenzout over te schakelen op kaliumzout. Bij de ander heeft dit nauwelijks effect, maar blijkt een wandelingetje na het avondeten wonderen te doen. Met mijn boek wil ik mensen helpen om grip te krijgen op hun gezondheid door zelf te experimenteren en te meten welk effect bepaalde aanpassingen in leefstijl hebben. Wat voor hen het beste werkt, wat ze leuk vinden en vol kunnen houden. Ik heb in het afgelopen jaar veel lezingen over Ontpillen gegeven in het land en heel veel mensen gesproken die zelf met hun gezondheid aan de slag zijn gegaan. Mensen die met minder pillen beter slapen, minder last hebben van brandend maagzuur, gemakkelijker naar het toilet kunnen. En bij iedereen was de ‘gouden tip’ weer anders. Je moet dit vooral zelf ontdekken.”

Welke preventiemaatregel zou jij meteen doorvoeren, als je minister van Volksgezondheid zou zijn?
“Maak het voor mensen zo gemakkelijk mogelijk om gezonder te leven. Ik ben erg gecharmeerd van de Circulos de Abuelos in Cuba: 800.000 ouderen komen daar drie keer per week bij elkaar om te bewegen. Er zijn ook gespreksavonden waarin ze ervaringen uitwisselen en thema’s bespreken over het ouder worden. Het sociale aspect is heel belangrijk. We zien dit ook bij de Vitality Club, onze laagdrempelige beweegclub voor ouderen. Inmiddels komen in diverse wijken in Leiden, Den Haag en Oegstgeest elke doordeweekse ochtend ouderen samen om een uurtje te sporten. Hier komt geen professional aan te pas, de mensen coachen elkaar. Deelnemers komen voor de gezondheid, maar blijven komen vanwege de gezelligheid. Als elke wijk in Nederland zo’n beweegclub zou hebben, waar je de dag sportief kunt beginnen met je buurtgenoten, dan maak je het mensen wel heel makkelijk om van de bank af te komen. Daar zou ik me meteen hard voor maken.”

Videocollege: Wat kunnen Ghanezen ons leren over gezond oud worden?

04-10-201808-05-2019leydenacademy

De generatie die nu geboren wordt, heeft een grote kans dat zij hun 100-jarige verjaardag kunnen vieren. Dan is het wel prettig om die extra levensjaren zo vitaal mogelijk door te komen. Veel gezondheidsklachten, zoals hart- en vaatziekten, suikerziekte en versleten knieën, lijken onvermijdelijk als je ouder wordt, maar komen vooral voort uit onze leefstijl. En die leefstijl wordt vooral gedicteerd door de omgeving. De mismatch tussen onze ‘oude’ genen, onze evolutionaire erfenis, en onze ‘moderne’ leefomgeving zorgt ervoor dat we maar moeilijk weerstand kunnen bieden aan het bombardement van prikkels die ons voortdurend verleiden tot ongezond gedrag. Inmiddels is de helft van de Nederlanders te dik en slikken we met elkaar jaarlijks meer dan negen miljard pillen.

In zijn college bij de Universiteit van Nederland vertelt dr. David van Bodegom wat we kunnen leren van Kwaku en zijn oudere leeftijdsgenoten die hij ontmoette op het platteland van Ghana. David deed er jarenlang veldonderzoek bij meer dan duizend oudere Ghanezen. Het viel hem al snel op dat de typische ‘verouderingsziekten’ die hij in Nederland iedere dag in de spreekkamer zag, daar nauwelijks voorkwamen. David past zijn bevindingen uit Afrika nu toe om Nederlandse ouderen te helpen langer vitaal en gezond te blijven.

Klik hier voor de uitzending. U vindt David’s college ook op de website van het Algemeen Dagblad.

Ontpillen in NRC Handelsblad

30-07-201808-05-2019leydenacademy

In NRC Handelsblad verscheen op maandag 30 juli 2018 het artikel We slikken te veel, hoog tijd om te ontpillen. In twee pagina’s wordt het nieuwe boek besproken van David van Bodegom, Ontpillen, dat lezers helpt om hun lijf beter te begrijpen en laat zien hoe je door aanpassing van je leefstijl mogelijk minder medicijnen kunt slikken en langer gezond kunt blijven.

In het NRC-artikel komen diverse tips uit het boek aan bod om met aanpassingen in de leefstijl het medicijngebruik te verminderen, met speciale aandacht voor bloeddrukverlagers (4 miljoen gebruikers), maagzuurremmers (3 miljoen gebruikers) en laxeermiddelen (meer dan 1 miljoen gebruikers in Nederland). Van Bodegom zou graag zien dat artsen zich meer richten op de leefstijl van hun patiënten, in plaats van meteen pillen voor te schrijven: “Dokters zijn heel goed in het repareren van dingen die kapot zijn. Maar een huisarts die goed oplet weet nu al welke van de 40-jarigen in de praktijk over 15 jaar aan de bloeddruk- en cholesterolverlagers moeten. Het gaat om de mensen die met overgewicht op hun kantoorstoel zitten.”

U vindt het volledige artikel op de website van NRC Handelsblad. De foto’s zijn van Arjen Born.

Nieuw boek van David van Bodegom: Ontpillen

14-06-201825-04-2019leydenacademy

Bij uitgeverij Atlas Contact verschijnt op vrijdag 15 juni 2018 het nieuwe boek van David van Bodegom: Ontpillen. Hoe je door aanpassing van je leefstijl minder pillen kunt slikken en langer gezond blijft.

Naarmate we ouder worden gaat er steeds meer in ons lijf haperen. Veel (ouderdoms)kwalen zijn goed te bestrijden met een gezonde leefstijl, maar veel vaker dan nodig is grijpen we naar pillen. In Nederland slikken we jaarlijks meer dan 9 miljard medicijnen; per persoon zijn dat er gemiddeld 500 en ouderen slikken zelfs drie keer zoveel. Te hoge bloeddruk? Pillen voor de bloeddruk. Te hoog cholesterol? Pillen om het cholesterol te verlagen. Te hoge bloedsuikers? Pillen om de suikers weer in het gareel te krijgen. Het zijn medicijnen die de symptomen onderdrukken maar het onderliggende probleem vaak niet aanpakken.

In dit boek helpt arts en verouderingswetenschapper David van Bodegom ons om te ‘ontpillen’. Hoe hou je zelf je botten sterk, je maagzuur in bedwang en je darmen gezond? Slaap je beter als je meer sport? Kun je je hersenen trainen? Wat kun je doen om erectiestoornissen te voorkomen? Ontpillen helpt je je lijf beter te begrijpen en laat zien hoe je door aanpassing van je leefstijl minder pillen kunt slikken en langer gezond blijft.

Enkele tips uit Ontpillen:

Slecht slapen maakt je dikker omdat je extra gaat snoepen om energie op te doen. Slaappillen helpen maar twee weken, daarna zorgen ze vooral voor sufheid en ongelukken.
Last van brandend maagzuur? Laat de zwaartekracht het werk doen en zet het hoofdeinde van je bed omhoog. Ook kauwgom kauwen helpt.
Zwarte koffie beschermt tegen diabetes. Hoe meer koppen per dag, hoe beter.
Elke dag een handje noten eten helpt om je cholesterol te verlagen.
Heren die moeilijk plassen: ga zitten. Mannen hebben meer klachten als zij staand plassen.

U bent op vrijdag 15 juni van 16.30-18.00 uur van harte welkom voor een korte lezing over ontpillen en de boekpresentatie bij boekhandel Kooyker, Breestraat 89 in Leiden. Stuur een e-mail naar prnon-fictie@atlascontact.nl o.v.v. Ontpillen.

David van Bodegom (1978) is arts en verouderingswetenschapper bij Leyden Academy on Vitality and Ageing. Hij had een maandelijkse rubriek in Zin, ‘Ontpillen met dr. David’ en schreef eerder de roman ‘Nood breekt wet’ (2012) en samen met professor Rudi Westendorp de bestseller ‘Oud worden in de praktijk’ (2015).

Paperback | 336 blz. | isbn 978 90 450 3624 3 | €19,99 | verschijnt ook als e-book

Neem voor meer informatie, interviewverzoeken of een recensie-exemplaar contact op met Yvette Cramer van uitgeverij Atlas Contact: e-mail ycramer@atlascontact.nl, tel. (020) 524 9826.