Vitality Club erkend als beweeginterventie

Vitality Club erkend als beweeginterventie

In de Vitality Club sporten oudere buurtgenoten samen in de buitenlucht. Ze coachen elkaar; er zijn geen professionals bij betrokken. Dit blijkt een effectieve en duurzame interventie, zo vinden ook het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en haar partners. Sinds vandaag is de Vitality Club als erkende beweeginterventie opgenomen op Loketgezondleven.nl. Professionals vinden hier doelmatige interventies voor gezondheidsbevordering en preventie in hun (lokale) praktijk.

Over de Vitality Club
De Vitality Club is een beweeginterventie voor en door senioren. Deelnemers sporten op doordeweekse dagen samen buiten, waarbij de trainingen worden verzorgd door ‘peer coaches’, mensen uit de eigen groep die vrijwillig als trainer fungeren. Deelnemers komen als ze zin hebben, ze zitten nergens aan vast. Door het inzetten van peer coaches blijkt de interventie laagdrempelig en duurzaam. Sinds de start in 2016 zijn er inmiddels 17 Vitality Clubs actief in Nederland. Onderzoek van Leyden Academy onder de deelnemers toonde in 2018 aan dat hun conditie verbetert en dat zij zich ook mentaal sterker voelen.

Belangrijke erkenning
De Vitality Club is de eerste interventie volledig gedragen door peer coaching, die door het RIVM als ‘goed onderbouwd’ is betiteld. Een belangrijke erkenning, vindt arts en verouderingswetenschapper David van Bodegom van Leyden Academy: “Veel mensen vinden het moeilijk om elke dag voldoende te bewegen. Met ‘peer coaching’ blijkt dit wel te lukken: deelnemers motiveren elkaar om het vol te houden. We horen vaak dat mensen bij de Vitality Club komen voor hun gezondheid, maar blijven terugkomen voor de gezelligheid. De erkenning van het RIVM is een steun in de rug. Hopelijk draagt dit eraan bij dat straks in elke wijk in Nederland groepen senioren samen de dag beginnen met een work-out.”

De Vitality Club is een initiatief van Leyden Academy on Vitality and Ageing, mede mogelijk gemaakt door gemeente Leiden, FondsNutsOhra, Stichting Dioraphte en Stichting Hofje Codde en Van Beresteyn. Meer informatie is te vinden op Onderzoek van Leyden Academy. De organisatie helpt mensen graag om een eigen Vitality Club in hun wijk op te zetten en samen te starten met sporten.

In geval van vragen kunt u contact opnemen met Niels Bartels, manager communicatie (tel. 06 3461 4817 / e-mail) of met Paul van de Vijver, onderzoeker (tel. 06 2551 2979 / e-mail).

Manifest Leyden Academy: Ouderen en corona – vier lessen en kansen

Manifest Leyden Academy: Ouderen en corona – vier lessen en kansen

Onze missie is het verbeteren van de kwaliteit van leven van oudere mensen. Die staat sinds het uitbreken van de corona-pandemie ernstig onder druk. Ouderen vormen de belangrijkste risicogroep en de maatregelen om het virus in te dammen, grijpen diep in op het (sociale) leven van ons allen en van senioren in het bijzonder. De waardigheid van ouderen in al hun diversiteit, en de zorg voor kwetsbare ouderen in verpleeghuizen vragen meer dan ooit om onze aandacht.

De crisis legt pijnpunten en misvattingen bloot in de wijze waarop wij als samenleving, en zeker als beleidsmakers, kijken naar ouderen en hun positie in en bijdrage aan de maatschappij. Die zijn niet nieuw maar worden nu, onder hoogspanning, verder uitvergroot. We kunnen hier lessen uit trekken, en vooral ook de kansen benutten die deze periode ons aanreikt:

1. Er wordt veel over ouderen gesproken. Maar waar is hun eigen perspectief, bijvoorbeeld bij het bepalen van de coronamaatregelen? Neem de stem van ouderen serieus en betrek hen actiever bij het ontwikkelen van beleid en maatregelen, die tenslotte vooral henzelf (be)treffen. Waardeer hun kennis en ervaring en bouw met hen aan een duurzaam, gelijkwaardig partnerschap. Schat ook de ouderenzorg op waarde: niet omdat het economisch rendabel is, maar omdat deze zorg bijdraagt aan de waardigheid van ouderen en een goede laatste levensfase.

2. Ook in deze tijd hebben we de neiging om oudere mensen in hokjes in te delen, zoals ‘kwetsbaar’ of ‘eigenwijs’. Dit doet geen recht aan de grote diversiteit onder ouderen en het beperkt mensen in hun vrijheid en mogelijkheden. Deel ouderen niet langer in hokjes in en zie en waardeer ieder mens als een uniek individu, met eigen kracht en kwetsbaarheid. Laten we de bijzondere solidariteit van deze coronatijd vasthouden en ons best doen om ons meer in elkaar te verdiepen, beter naar elkaar te luisteren en niet te snel te oordelen.

3. Op latere leeftijd hechten mensen vooral veel waarde aan betekenisvolle relaties, en juist die zijn door de coronamaatregelen doorkruist. Geef zorgmedewerkers ruimte voor maatwerk, geef hen het vertrouwen om dilemma’s rondom behoeften en verlangens af te wegen. Ook in crisistijd geldt dat de medische behoeften en persoonlijke verlangens van verpleeghuisbewoners twee verschillende dingen zijn die in balans moeten worden benaderd. En dat betekenisvolle relaties onmisbaar zijn voor hun kwaliteit van leven.

4. Ongezonde mensen worden onevenredig hard door de crisis getroffen. Dat is niet hun eigen schuld, maar te wijten aan hoe we onze samenleving hebben ingericht. Pas de omgeving zo aan dat deze uitnodigt tot een gezondere leefstijl. We hebben bewezen dat we bereid en in staat zijn om winkels, kantoren, het openbaar vervoer en de publieke ruimte in korte tijd om te bouwen om de corona-epidemie het hoofd te bieden. We kunnen eenzelfde krachtsinspanning leveren om de stille epidemie van welvaartsziekten aan te pakken.

Laten we de handen ineenslaan om alle Nederlanders te helpen vitaler, betekenisvoller en in verbondenheid oud te worden, met oog voor de grote kansenongelijkheid die corona ook weer zichtbaar maakt. Laten we hoop putten uit de ongekende creativiteit en solidariteit die aan de oppervlakte zijn gekomen.

We zien een geweldige bereidheid om iets voor elkaar te betekenen: een vruchtbare basis om met elkaar onze samenleving vitaler, veerkrachtiger en inclusiever te maken. De kansen liggen er: dit is het moment om ze te grijpen.

Lees hier ons complete manifest Ouderen en corona, vier lessen en kansen.

Waarom vrouwen beter bestand zijn tegen epidemieën

Waarom vrouwen beter bestand zijn tegen epidemieën

Zo’n twee op de drie dodelijke slachtoffers van het coronavirus is man. Hoe komt het dat vrouwen rampen en epidemieën vaker overleven, en wereldwijd langer leven dan mannen? De Volkskrant pluisde het uit en raadpleegde daarbij arts en verouderingswetenschapper David van Bodegom van Leyden Academy: “Op vrijwel elke leeftijd zijn vrouwen betere overlevers dan mannen, mogelijk al voor de geboorte.”

Het artikel verscheen op zaterdag 18 april 2020. U kunt het lezen op de website van de Volkskrant.

Nieuwe Vitality Club van start in Mijdrecht

Nieuwe Vitality Club van start in Mijdrecht

Bewegen is gezond, maar het lukt niet iedereen om regelmatig te sporten. Om die reden heeft Leyden Academy de Vitality Club geïntroduceerd: een laagdrempelige beweegclub in de eigen wijk, waar senioren samen een uurtje sporten in de buitenlucht. Het is een voorbeeld van ‘peer coaching’, waarbij deelnemers elkaar motiveren en coachen, zonder tussenkomst van professionals. Uit onderzoek blijkt dat meedoen aan de Vitality Club niet alleen gezond, maar vooral ook heel gezellig is.

Er zijn inmiddels dertien Vitality Clubs actief, van Leiden tot Den Haag en van Lelystad tot Denekamp, en er komen er steeds meer bij. Zo gaat vanaf maandag 6 april 2020 in Mijdrecht een nieuwe Vitality Club van start. Initiatiefnemers zijn het echtpaar Bart en Carla van Baarsen, die op het idee kwamen door de uitzending van Radar Extra waarin presentatrice Antoinette Hertsenberg met David van Bodegom een bezoek bracht aan de Vitality Club in Leiden-Noord. In een interview in het Algemeen Dagblad zegt Bart van Baarsen hierover: “In het programma kwamen meerdere zorgprofessionals en artsen aan het woord over ouderdomskwalen als hoge bloeddruk, hoog cholesterol en hart- en vaatziekten. Zij waren het over één ding roerend eens: het aantal pillen dat hiervoor wordt uitgeschreven kan minimaal gehalveerd worden als we meer bewegen. Bewegen is echt het sleutelwoord tot gezond oud worden.”

De Vitality Club in Mijdrecht gaat vanaf 6 april a.s. van start op maandag van 9.00 tot 10.00 uur, en later ook op de donderdagmorgen. Kijk voor meer informatie op de website van de Vitality Club.

Hoe houd je je goede voornemens vol?

Hoe houd je je goede voornemens vol?

Veel mensen beginnen het nieuwe jaar met goede voornemens. Bijvoorbeeld om vaker te sporten, minder te snacken en te drinken. Toch blijkt het vaak lastig om die voornemens lang vol te houden. Naar aanleiding van het boek 10 jaar cadeau dat David van Bodegom schreef samen met Rudi Westendorp, werd hij op vrijdagmiddag 17 januari jl. uitgenodigd om bij 5 Uur Live op RTL4 te vertellen hoe je gezonde gewoontes wél kunt volhouden.

In gesprek met Daphne Bunskoek en Gallyon van Vessem benadrukte David dat het niet je eigen schuld is, als het niet lukt om je leefstijl duurzaam te veranderen. Het is de schuld van je omgeving, die je voortdurend verleidt tot ongezond gedrag. De kunst is dus om je omgeving naar je hand te zetten en te zorgen voor een gezonde dagelijkse routine. In het boek worden hiertoe de vier V’s geïntroduceerd: verwijder of vervang ongezonde prikkels, dus zet die pot met chocolate chip cookies uit het zicht of vul de pot met snoeptomaatjes. In de openbare ruimte kun je verleidingen beter vermijden (loop een blokje om) of je voorbereiden (maak b.v. een tuttig boodschappenlijstje en ga niet met trek naar de supermarkt).

Lees voor meer slimme tips het boek 10 jaar cadeau – Een nieuwe aanpak om langer gezond te leven.

Boek 10 jaar cadeau – Een nieuwe aanpak om langer gezond te leven

Eind 2019 verscheen bij uitgeverij Atlas Contact het boek ‘10 jaar cadeau. Een nieuwe aanpak om langer gezond te leven’. Verouderingsartsen David van Bodegom (Leyden Academy) en Rudi Westendorp (Universiteit van Kopenhagen) delen hierin hun belangrijkste inzichten over ouder worden, gezondheid en vitaliteit. Is het echt mogelijk om jezelf – of een ander – tien gezonde levensjaren cadeau te doen, zoals de titel van dit boek belooft? Ja, zeggen de auteurs, en de sleutel daartoe ligt in onze omgeving.

Naar een gezonde dagelijkse routine
In ’10 jaar cadeau’ komen diverse omgevingen uit het dagelijks leven aan bod, zoals de keuken, woonkamer, slaapkamer, supermarkt, het werk en de wijk. Verwacht geen opgeheven vingertjes; deze aanpak gaat uit van verleiden in plaats van verbieden. Door je te omringen met slimme verleidingen, kunnen gezonde keuzes ongemerkt onderdeel worden van je dagelijkse routine. Grote wijnglazen inwisselen voor kleine, de fietstassen inruilen voor een rugzak, een deel van je woon-werkverkeer met de fiets of zelfs lopend afleggen… al die kleine aanpassingen die zich steeds weer herhalen, tellen op tot een groot en duurzaam effect.

De vier V’s
Van Bodegom en Westendorp introduceren in het boek hun nieuwe aanpak die bestaat uit vier woorden die met een V beginnen. De eerste strategie is die van ‘verwijderen’: zet ongezonde prikkels uit het zicht. Bewaar koekjes dus niet in een glazen pot maar in een dichte trommel, en zet die niet op de salontafel maar in een keukenkastje. Zo kom je niet steeds in de verleiding er (nog) eentje te pakken. ‘Vervangen’ kan ook: wissel die koekjes om voor ongebrande nootjes. En leg op ooghoogte in de koelkast een schaaltje worteltjes waar normaal de slagroomsoesjes staan. In de openbare ruimte kun je moeilijker verleidingen verwijderen of vervangen, hier kun je beter ‘vermijden’: als je weet dat je bij de warme bakker altijd zwicht voor een kaascroissant, loop dan een blokje om. Of je ‘voorbereiden’: eet alvast een banaan en drink een flesje water voordat je naar die receptie gaat. Dan ben je wat beter bestand tegen de schalen bitterballen, wijn en bier.

“Een opwekkend boekje, vrolijk vormgegeven, vol praktische tips.” (NRC Handelsblad)

“Al deze kleine duwtjes, nudges, bij elkaar zorgen uiteindelijk voor 10 gezonde jaren cadeau.” (Gezondheidsnet, 5 sterren)

“Door zelf kleine aanpassingen te maken, heb je al snel een aantal gezonde jaren gewonnen.” (NEMO Kennislink)

David vertelde op 17 januari 2020 over het boek bij 5 Uur Live op RTL4. Lees ook deze artikelen over 10 jaar cadeau in Leidsch Dagblad en Elegance. Op 8 maart 2021 werd het boek getipt in het artikel Hoelang zal ik leven? in NRC Handelsblad.

10 jaar cadeau. Een nieuwe aanpak om langer gezond te leven van David van Bodegom en Rudi Westendorp is op 27 november 2019 verschenen bij uitgeverij Atlas Contact. De auteurs schreven eerder samen de bestseller Oud worden in de praktijk (2015), Van Bodegom schreef daarnaast Ontpillen (2018) en Het geheim van de schildpad (2019).

Tien jaar cadeau, nieuw boek David van Bodegom en Rudi Westendorp

Tien jaar cadeau, nieuw boek David van Bodegom en Rudi Westendorp

Op 27 november a.s. verschijnt bij uitgeverij Atlas Contact het nieuwste boek van David van Bodegom, arts en verouderingswetenschapper bij Leyden Academy. Samen met Rudi Westendorp, hoogleraar ouderengeneeskunde aan de Universiteit van Kopenhagen, presenteert hij ‘Tien jaar cadeau. Een nieuwe aanpak om langer gezond te leven’. De auteurs delen hierin hun belangrijkste inzichten over ouder worden, gezondheid en vitaliteit. Is het echt mogelijk om jezelf – of een ander – tien gezonde levensjaren cadeau te doen, zoals de titel van het boek suggereert? Ja, zeggen Van Bodegom en Westendorp. En de sleutel daartoe ligt in onze omgeving.

Pak de omgeving aan
Verwacht in ‘Tien jaar cadeau’ geen opgeheven vingertjes; deze benadering gaat uit van verleiden in plaats van verbieden. Van Bodegom: “Dertig jaar lang hebben we van onze dokters en Postbus 51-spotjes gehoord dat we meer moeten bewegen en niet te veel, te vet, te zoet of te zout mogen eten. Dit heeft niet bepaald geholpen: we zijn in Nederland alleen maar dikker geworden, we zijn zitkampioen van Europa en zuchten onder welvaartsziekten die vooral met pillen worden bestreden. Dit is niet onze schuld: het komt door onze moderne omgeving. Toen ik onderzoek deed op het platteland van Ghana heb ik gezien hoe gezond mensen oud kunnen worden, als ze niet voortdurend in de verleiding komen om te eten en te zitten. Maar als je zo’n fitte, slanke Ghanees in onze omgeving neerzet, wordt hij uiteindelijk ook dik. We moeten dus die omgeving aanpakken.”

Naar een gezonde routine
Door je te omringen met slimme verleidingen, kunnen gezonde keuzes ongemerkt onderdeel worden van je dagelijkse routine: in de keuken, de woonkamer, de slaapkamer, de supermarkt, het werk en de wijk. Al die kleine aanpassingen die zich steeds weer herhalen, tellen op tot een groot en duurzaam effect. Van Bodegom: “We denken weleens dat we dik worden van de dagen tussen Kerst en Nieuwjaar. Maar we worden dik van de dagen tussen Nieuwjaar en Kerst. We zouden moeten leven zoals het past bij de mens: scharrelen, de hele dag door in touw zijn, iets minder eten en goed slapen. Dan kunnen we er tien gezonde jaren bij winnen. En als we die gezonde routine op orde hebben, dan kan er tussendoor best eens een zak patat in of een luie zondagmiddag op de bank.”

De vier V’s
Van Bodegom en Westendorp introduceren in het boek hun nieuwe aanpak die bestaat uit vier woorden die met een V beginnen. De eerste strategie is die van ‘verwijderen’: zet ongezonde prikkels uit het zicht. Bewaar koekjes dus niet in een glazen pot maar in een dichte trommel, en zet die niet op de salontafel maar in een keukenkastje. Zo kom je niet steeds in de verleiding er (nog) eentje te pakken. ‘Vervangen’ kan ook: wissel die koekjes om voor ongebrande nootjes. En leg op ooghoogte in de koelkast een schaaltje worteltjes waar normaal de slagroomsoesjes staan. In de openbare ruimte kun je moeilijker verleidingen verwijderen of vervangen, hier kun je beter ‘vermijden’: als je weet dat je bij de warme bakker altijd zwicht voor een kaascroissant, loop dan een blokje om. Of je ‘voorbereiden’: eet alvast een banaan en drink een flesje water voordat je naar die receptie gaat. Dan ben je wat beter bestand tegen de schalen bitterballen, wijn en bier.

Tien jaar cadeau. Een nieuwe aanpak om langer gezond te leven van David van Bodegom en Rudi Westendorp verschijnt op 27 november 2019 bij uitgeverij Atlas Contact. U kunt het boek nu alvast reserveren bij uw lokale boekhandel of via Bol.com. De auteurs schreven eerder samen de bestseller Oud worden in de praktijk (2015), Van Bodegom schreef daarnaast Ontpillen (2018) en Het geheim van de schildpad (2019).

David van Bodegom aan tafel bij PAUW

David van Bodegom aan tafel bij PAUW

Op vrijdag 11 oktober 2019 mocht David van Bodegom aanschuiven bij talkshow PAUW op NPO 1 om te vertellen over zijn nieuwste boek, Het geheim van de schildpad. De mens kan veel leren van hoe andere diersoorten ouder worden: wij zijn niet gebouwd om de hele dag stil te zitten zoals een luiaard, maar ook niet om marathons te rennen als een luipaard. In plaats van de hele dag als plofkippen opgehokt te zitten op kantoor, is ‘scharrelen’ het devies: de hele dag door in beweging blijven. En niet teveel eten: heeft u wel eens een giraffe met overgewicht gezien?

David kreeg aan tafel bij PAUW gezelschap van drie zeer vitale ouderen: Miep Rensink (84 jaar, ster op Instagram), Piet van Heusden (90 jaar, fanatieke wielrenner) en Susan Hosang (100 jaar, golft nog steeds). Volgens David wordt hoe lang je leeft bepaald door je genen, je leefstijl en een dosis geluk. Met een gezonde leefstijl zijn veel goede jaren te winnen en de drie tafelgenoten zijn hiervan het levend bewijs.

U kunt het gesprek bij PAUW hier terugkijken.

Schildpad sprint bestsellerlijst binnen

Schildpad sprint bestsellerlijst binnen

Op woensdag 11 september jl. was de officiële presentatie van David van Bodegom’s nieuwe boek Het geheim van de schildpad. Wat dieren ons leren over lang leven. Hoewel de schildpad niet bekend staat als een bijster snel dier, kwam het boek deze week met stip binnen op nummer 29 in de Bestseller60. In de categorie non-fictie staat het boek op de 7e plaats.

In het boek onderzoekt David waarom sommige diersoorten trager verouderen dan anderen. Hoe het kan dat een muis in twee jaar veroudert, een mens in tachtig jaar en een schildpad wel 255 jaar kan worden? Wat is hun geheim, en wat kunnen wij ervan opsteken? In het boek komen fascinerende schepsels langs zoals de brughagedis: een levend fossiel dat honderd keer zo oud wordt als andere hagedissen. Vleermuizen die tien keer zo oud worden als gewone muizen en kreeften die juist jonger lijken te worden naarmate ze verjaren.

Schildpad in de media
De media besteedden al veel aandacht aan Het geheim van de schildpad. Zo was David te gast op Radio 1 bij Vroege Vogels en Nooit meer slapen. Ook waren er interviews en boekbesprekingen in onder meer De TelegraafRTL NieuwsPlus OnlineNEMO Kennislink en Mixed Grill. In de komende weken wordt nog meer publiciteit verwacht in diverse dagbladen, tijdschriften, op radio en televisie. Ook spreekt David op woensdag 18 september a.s. tijdens de 50Plus Beurs en verzorgt hij lezingen in boekhandels door het hele land.

Nieuw boek: Het geheim van de schildpad

Nieuw boek: Het geheim van de schildpad

Bij Uitgeverij Atlas Contact verschijnt vandaag (3 september 2019) het nieuwste boek van arts en verouderingswetenschapper David van Bodegom: Het geheim van de schildpad. Wat dieren ons leren over lang leven. In het boek onderzoekt David hoe het komt dat een muis in twee jaar veroudert, een mens in tachtig jaar en een schildpad wel 255 jaar kan worden. Waarom verouderen sommige diersoorten zo langzaam en andere zo snel, en wat kunnen wij van hun leren?

In het boek komen fascinerende schepsels langs, zoals de brughagedis, een levend fossiel dat honderd keer zo oud wordt als andere hagedissen. Of de naakte molrat, die zelden kanker krijgt en tot op heel hoge leeftijd gezonde bloedvaten houdt. Aan de hand van talloze voorbeelden uit het dierenrijk, gecombineerd met de laatste wetenschappelijke inzichten uit verouderingsonderzoek, helpt David de lezer om de eigen veroudering beter begrijpen. Ook biedt het boek nieuwe inzichten over eten, werken, sporten en slapen die ons kunnen helpen om langer gezond en gelukkig te leven. Zo leren hongerige apen ons wat een gezond eetpatroon is, laten honingbijen met gewichtjes zien of hard werken goed of juist slecht voor ons is en toont de hazelmuis ons het belang van een goede nachtrust.

Adri de Groot: “Er staan zoveel, soepel geschreven, interessante en tot nadenken gestemde passages in, over de zin van het leven en over de veroudering van mens en dier, dat het niet in enkele alinea’s is samen te vatten. Het is een fascinerend epistel dat je een onthullend inzicht geeft in je bestaan.” Bekijk de volledige recensie.

Klik hier voor de trailer. Neem voor meer informatie of interviewverzoeken contact op met Yvette Cramer van Atlas Contact via tel. (020) 524 9826 of e-mail.

David van Bodegom werkt sinds 2009 bij Leyden Academy, waar hij leiding geeft aan de activiteiten binnen het speerpunt Vitaal. Hij schreef eerder de roman Nood breekt wet (2012), de bestseller Oud worden in de praktijk (2015, samen met Rudi Westendorp) en Ontpillen (2018).