omgeving Archieven - Leyden Academy

Medische zorg blijft niet vanzelfsprekend

03-03-2022leydenacademy

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) publiceerde vorig jaar het rapport Kiezen voor houdbare zorg, waaraan ook Leyden Academy met een achtergrondstudie een bijdrage leverde. In het rapport wordt becijferd dat de zorg alleen maar meer gaat kosten, want tegenover meer ouderen die zorg nodig hebben, staan straks steeds minder werkenden. In een drieluik verkent Plus Magazine wat mensen zelf kunnen doen om zich hier nu alvast op voor te bereiden. Wat kun je doen als je pakweg tussen de 55 en 70 jaar oud bent en je wéét dat er hierna een fase komt waarin mogelijk niet alle zorg beschikbaar is die je nodig hebt? Plus Magazine beantwoordde deze vraag vanuit drie invalshoeken: verzorgd wonen, betaalbare zorg en medische zorg.

Bewegen in Luilekkerland
Voor het laatste deel van deze drieluik, over medische zorg in de toekomst, is hoogleraar Vitaliteit David van Bodegom geraadpleegd. Over een jaar of twintig zijn er naar alle waarschijnlijkheid te weinig dokters, verpleegkundigen, verzorgenden en mantelzorgers voor alle 65-plussers die er dan zijn. Volgens Van Bodegom zit er niets anders op dan gezonder te gaan leven, zodat je langer leeft én langer gezond blijft. En dat is makkelijker dan veel mensen denken. In het artikel komen acht tips aan bod: zo is een beetje extra bewegen al welkom. David: “Je hoeft heus geen sportieveling als Arie Boomsma te worden. Wandelen is voor de meeste mensen best haalbaar en dat is ook al goed. De grootste winst zit in de eerste stapjes – van niet bewegen naar een dagelijks wandelingetje.” Daarbij is het belangrijk om ons te realiseren dat we in Luilekkerland wonen, en voortdurend worden verleid om teveel en ongezond te eten, en de hele dag door te zitten. Als je je hier eenmaal van bewust bent, kun je deze verleidingen uit de omgeving wat beter gaan herkennen. En, zoals David beschrijft in zijn boek 10 jaar cadeau: deze ongezonde prikkels voortaan verwijderen, vermijden, vervangen en jezelf voorbereiden.

Lees het interview met David van Bodegom op PlusOnline.

David van Bodegom: maak werk van de strijd tegen overgewicht

26-01-2022leydenacademy

In plaats van te ruziën over de stijgende zorgkosten zou politiek Den Haag beter serieus werk kunnen maken van de strijd tegen overgewicht, zegt hoogleraar Vitaliteit in een verouderende populatie David van Bodegom vandaag in het AD. “We hebben een maatschappij gecreëerd die mensen ongezond oud maakt.”

Gevaarlijke combinatie
Van Bodegom legt uit dat onze leeftijdsverwachting al anderhalve eeuw elke tien jaar met tweeënhalf jaar stijgt, de laatste decennia vooral omdat we er steeds beter in slagen om oudere mensen langer in leven te houden. Maar intussen worden veel Nederlanders, met name de mensen die lager opgeleid zijn, steeds eerder ziek: “Begin jaren ‘80 leefde een man in Nederland gemiddeld 55 jaar zonder chronische ziekten, nu is dat nog maar 45 jaar. We worden dus ouder, maar met meer ziekten. Dat is een gevaarlijke combinatie.” Volgens de verouderingswetenschapper zijn we het ten onrechte gewoon gaan vinden dat mensen met allerlei kwalen oud worden: “Nu heeft meer dan de helft van de volwassenen overgewicht, volgens het CBS wordt dat twee derde. Straks hebben we anderhalf miljoen mensen met ouderdomssuiker. Dat ís niet normaal.”

“Welvaartsziekten komen veruit het vaakst voor bij de minder welvarenden”
prof. dr. David van Bodegom

Ongezonde omgeving
Wat zou de overheid hieraan kunnen doen? Van Bodegom noemt Cuba als goed voorbeeld, waar vol wordt ingezet op preventie: “Er is een sterk ontwikkelde huisartsenzorg in de wijk, ouderen bewegen samen, er zijn gespreksavonden over gezondheid. Dát is actief beleid.” In Nederland is er het Nationaal Preventieakkoord en een succesvol antirookbeleid. Maar als het gaat om overgewicht ziet Van Bodegom nauwelijks effectief beleid. “Als de helft van je bevolking te dik is, betekent dat niet dat er iets mis is met al die individuele mensen, dan is er iets anders aan de hand. Dan hebben we een maatschappij gecreëerd die mensen ongezond oud maakt. We zijn niet gemaakt voor een omgeving met zoveel gemak en welvaart, dat maakt ons ziek.”

Iedereen gezond 80
In het AD-artikel wordt de Spanjaard Saturnino de la Fuente García geciteerd, die onlangs als ‘oudste man ter wereld’ op bijna 113-jarige leeftijd overleed. Zijn geheim? “Een rustig leven… en niemand pijn doen.” Een prachtig motto, vindt Van Bodegom, maar wat hem betreft hoeven we echt niet allemaal 120 te worden: “Ik ben veel meer geïnteresseerd in de vraag hoe zoveel mogelijk mensen gezond tachtig te kunnen worden. Dat vind ik nuttiger, en een stuk eerlijker bovendien.”

Het artikel ‘We worden ouder én vaker ziek. Dat is een gevaarlijke combinatie’ is geschreven door Chris van Mersbergen. U kunt het artikel lezen op de website van het AD of via deze link.

PEP-talk David van Bodegom over fit en vitaal oud worden

03-08-202103-08-2021leydenacademy

Bestaat er een wondermiddel om fit en vitaal oud te worden? In een nieuwe PEP-talk vertelt David van Bodegom, verouderingswetenschapper bij Leyden Academy en hoogleraar Vitaliteit aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), over de invloed van meer bewegen en minder stilzitten tijdens de gewone dagelijkse bezigheden. Daarnaast heeft de omgeving waarin je leeft grote invloed op hoe gezond je blijft, volgens David. Hij deed zijn inzichten op tijdens jarenlang veldwerk op het platteland van Ghana. In dat land komen ouderdomsziekten als diabetes en hart- en vaatzieken bijna niet voor. Door hun leefstijl worden Ghanezen vaak gezonder oud dan mensen in Nederland. Hoe dat komt, legt David uit in deze video in de reeks PEP-talks van het LUMC.

Wetenschap voor niet-wetenschappers
De gezondheid van mensen in de regio is een speerpunt van het LUMC. Daarom organiseert het academisch ziekenhuis sinds 2019 PEP-talks, waarin wetenschappelijk onderzoek toegankelijk wordt gemaakt voor niet-wetenschappers. Elke maand doet een wetenschapper een boekje open over zijn of haar vakgebied. Bekijk bijvoorbeeld ook de recente PEP-talks van Hanno Pijl over gezonde voeding en Eline Slagboom over waarom sommige mensen heel oud worden.

U vindt de video (10 min.) van David van Bodegom hieronder, via op het YouTube-kanaal van het LUMC:

RVS-verkenning Ruimte maken voor ontmoeting

19-07-202119-07-2021leydenacademy

Vaak gaat het bij een gezonde leefomgeving vooral over de fysieke kwaliteit ervan, zoals meer groen, schone lucht of het beperken van geluidsoverlast. Maar ook een sociale leefomgeving is van belang, zeker bij het ouder worden. Zo kunnen de openbare (buiten)ruimte en voorzieningen als bibliotheken, scholen en buurtwinkels ruimte maken voor ontmoeting, en zo een waardevolle invulling geven aan behoeftes aan sociaal contact of onderlinge verbondenheid. De Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) en de Rijksbouwmeester publiceerden vandaag de digitale verkenning ‘Ruimte maken voor ontmoeting. De buurt als sociale leefomgeving’, met bijdragen van diverse ontwerpers, denkers en fotografen. Namens Leyden Academy verzorgde Jolanda Lindenberg samen met Femmianne Bredewold (Universiteit voor Humanistiek) de blog ‘Ontmoetingen met ruimte voor verschil’ binnen het thema ‘Sturen op sociaal contact’.

Meer lichte en luchtige ontmoetingen
In hun bijdrage benadrukken Jolanda en Femmianne het belang van ‘lichte ontmoetingen’ met mensen van buiten je eigen kring: “Die spontane ontmoetingen doorbreken de sleur, brengen iets onverwachts, helpen vooroordelen weg te nemen en kunnen zorgen voor inspiratie.” De auteurs pleiten voor het organiseren van mogelijkheden om deze lichte en luchtige contacten in de buurt te laten ontstaan én om daarbij de verschillen tussen mensen te omarmen. Waarbij het soms best mag schuren: “Als je de risico’s uit ontmoetingen weg organiseert, haal je ook de potentie uit ontmoetingen.” De inrichting van de publieke ruimte kan dit bevorderen: “Denk aan het organiseren van bezoekersstromen waarbij groepen elkaar juist tegenkomen, het inrichten van een buurt- of woonzorgcomplex, die ook voorbij gaat aan de functie voor de specifieke doelgroep, of architectuur met een open karakter in plaats van gericht op risicobeheersing en veiligheid.”

U vindt de digitale verkenning op de website van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving.

Volg The Snack Switch op Instagram en TikTok

11-05-202111-05-2021leydenacademy

Hoeveel calorieën zitten er eigenlijk in een muffin van Starbucks, of in een reep Kinder Bueno? En hoeveel is dat, uitgedrukt in snoeptomaatjes, appels en paprika’s? Onze wetenschapsstagiaire Daphne Raad bedacht ‘The Snack Scale’, waarin de snack en het gezonde alternatief letterlijk tegen elkaar worden afgewogen. In ‘The Snack Pay-Back’ laat zij bovendien zien hoeveel fysieke beweging nodig is om bijvoorbeeld een Big Tasty hamburger te verbranden. Het resultaat is… confronterend. Bekijk alle vlotte en informatieve filmpjes op Instagram en TikTok en vergeet u niet te abonneren!

Daphne liep van december 2020 tot april 2021 stage bij Leyden Academy in het kader van haar masterstudie Geneeskunde aan Universiteit Leiden. Zij ontwikkelde het creatief platform The Snack Switch met als doel jongeren bewuster te maken van calorierijke voeding. Ook deed zij binnen ons speerpunt Vitaal onderzoek naar nudging strategieën om actievere keuzes in de openbare ruimte te stimuleren, zoals het verleiden van reizigers op het station om de trap te nemen in plaats van de roltrap of lift.

Podcast: duw jezelf naar een gezonde leefstijl

28-09-202028-09-2020leydenacademy

Een Gezond Gesprek met hoogleraar Vitaliteit David van Bodegom
Je kunt jezelf wel voornemen om meer te bewegen en gezond te eten, maar vroeg of laat stranden veel goede voornemens. We moeten het ook niet hebben van onze wilskracht, zegt David van Bodegom in de nieuwste podcast in de reeks ‘Gezond Gesprek’ van Plus Online en Gezondheidsnet. “Het is véél slimmer is om je omgeving zo in te richten, dat je als vanzelf gezonder gaat leven. Dat heet ‘nudgen’, jezelf duwtjes geven in de goede richting.”

Van je keuken tot je slaapkamer, van je huis tot je werkplek: David geeft tips en trucs om je omgeving zo in te richten dat gezonder leven veel gemakkelijker wordt. Alvast wat voorbeelden van zijn tips? Laat je werkgever flink investeren in jouw gezondheid, blijf altijd trappen lopen, haal de worteltjes uit de groentelade en leg ze in het zicht, en maak je slaapkamer vrij van schermen.

Beluister de podcast van Plus Online en Gezondheidsnet en bekijk je omgeving met andere ogen!