‘Dankzij design je beperkingen even op de achtergrond’

‘Dankzij design je beperkingen even op de achtergrond’

Ons lichaam verandert tijdens ons leven. Welke impact heeft die verandering en wat kunnen andere generaties hiervan leren? De Embassy of Health presenteert deze week tijdens de Dutch Design Week een uitgebreid online programma over de toekomst van de zorg. Met onder meer aandacht voor ENCOUNTER, een bijzonder project van social designer Joost van Wijmen die zintuigelijke werkvormen ontwikkelt om persoonlijke verhalen op te halen. Bijvoorbeeld door met mensen in gesprek te gaan over hun littekens en deze te borduren (ENCOUNTER #6). Van Wijmen vertelt er vandaag over in een interview op zorgblog Skipr, samen met Tineke Abma van Leyden Academy: “Kunst kan mensen laten ervaren dat ze meer kunnen dan ze voor mogelijk hielden. Je beperkingen zijn dan even op de achtergrond.”

Ouderen als veranderexperts
Een ander project van Van Wijmen is mensen vragen hun veranderende lichaam op een tijdslijn te verbeelden (ENCOUNTER #7). Het team van Leyden Academy oefende er al eerder mee in het kader van onze verkenning van de levensloop. Van Wijmen ziet ouderen als de ultieme veranderexperts en zoekt nadrukkelijk de samenwerking met wetenschap (Leyden Academy) en de zorgpraktijk (Vitalis). De partners vertellen erover in deze video. Zo stelt Tineke Abma de vraag: “Wat kan kunst betekenen voor de (ouderen)zorg? In de zorg is men heel erg gericht op het handelen en interveniëren, wat Joost doet is de intieme ruimte en nabijheid opzoeken.” Projectleider Maaike Mul van Vitalis: “Bij ons gaat het niet alleen over zorg maar ook over welzijn, creatief denken, sociale contacten, verbinding met jezelf en anderen, het gaat misschien soms zelfs over zingeving. Allemaal dingen die ook in het project van Joost zitten.”

Chronic Health: Happily ever after?
ENCOUNTER komt vanmiddag ten slotte ook aan bod in het Embassy of Health-journaal, met aandacht voor bijzondere projecten uit de expositie ‘Chronic Health: Happily ever after?’. Uitgangspunt van deze expositie is dat de toekomst van de zorg intiem is. De coronacrisis laat ons zien dat contact en intimiteit cruciaal zijn voor onze kwaliteit van leven. Curator Gjilke Keuning is in het journaal lovend over ENCOUNTER (vanaf 8:30): “We hebben de neiging om bij oudere mensen te kijken naar fysieke beperkingen en van alles wat niet meer lukt. Maar hier spreken we ze echt aan op hun leven en op hun kracht.”

Een frisse blik op de levensloop

Een frisse blik op de levensloop

Met het verder stijgen van onze levensverwachting en de veranderende wensen en verwachtingen van het leven van de verschillende generaties, is de traditionele levensloop inmiddels sleets en achterhaald geworden. De kwieke zestigplusser van vandaag is nauwelijks te vergelijken met leeftijdsgenoten medio vorig eeuw. Toch is de manier waarop we kijken naar de levensloop en in het bijzonder de levensfase van de oudere mens, in al die decennia nauwelijks veranderd. Het team van Leyden Academy wil dit vraagstuk de komende jaren verder verkennen en de samenleving een frisse blik bieden op de levensloop en thema’s die hiermee samenhangen, zoals werk en pensionering, de manier waarop we samen samenleven en wonen, en de beeldvorming over ouderen en het ouder worden. Om zo te komen tot een rijker repertoire van levenslopen en levenspaden.

Aan de slag: werksessie ENCOUNTER#7
Op maandag 8 juni 2020 stond in Leiden een werksessie gepland waarin we met alle stafleden aan de slag gingen met het levensloop-thema – uiteraard met inachtneming van de corona-richtlijnen. Docent en ontwerper Joost van Wijmen van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht begeleidde deze sessie aan de hand van het performatieve onderzoek ‘ENCOUNTER#7: getekende tijdsbalken van het veranderende lichaam’. Onze medewerkers brachten met kroontjespen hun eigen levensloop in kaart, met het veranderende lichaam als uitgangspunt. Het resulteerde in verrassende persoonlijke reflecties, boeiende gesprekken en een gezamenlijke eerste verkenning van het thema levensloop en mogelijke werkvormen om hier met senioren mee aan de slag te gaan.