Er is een nijpend tekort aan goed opgeleid en gemotiveerd personeel in de ouderenzorg. Enerzijds door de uitstroom van veel ervaren krachten, anderzijds omdat weinig jongeren voor deze sector kiezen door negatieve beeldvorming of praktisch, door een gebrek aan stageplaatsen of adequate begeleiding. Hoe kunnen we oudere werknemers verleiden om langer werkzaam te blijven en tegelijk zorgen dat meer jongeren enthousiast kiezen voor de ouderenzorg?
Met deze uitdaging begon het op Broedplaats, het platform waarop PGGM&CO uitdagingen uitschrijft die betrekking hebben op de sector zorg en welzijn. Leyden Academy en het Jo Visser fonds dienden samen het idee ‘Senior Coaching’ in: betrek senior zorgverleners bij de stagebegeleiding zodat studenten daadwerkelijk kiezen voor een baan in de ouderenzorg én oudere zorgmedewerkers langer voor de sector behouden blijven. Het idee werd in 2018 als winnaar gekozen en is vervolgens verder uitgewerkt.
Senior Coaching als oplossing?
Uitgangspunt van Senior Coaching is ervaren krachten de kans bieden om hun kennis en ervaring in te blijven zetten om jonge (toekomstige) zorgprofessionals te begeleiden op de werkvloer. Niet als klusje erbij, maar als extra functie om de begeleiding van stagiaires en jonge zorgprofessionals te verbeteren en hen voor de ouderenzorg te winnen. Dit biedt ook kansen om ervaren krachten duurzaam in te zetten. Door jong en oud aan elkaar te koppelen, zou ten slotte ook de wederzijdse beeldvorming positief kunnen worden beïnvloed.
Interviews en focusgroepen
Om het idee in de praktijk te toetsen, is in 2018 in een serie interviews bij drie organisaties in de ouderenzorg verkend welke gedachten en ideeën bestuurders, stagiaires, HR-adviseurs, ervaren zorgmedewerkers, opleiders en recent gepensioneerden hebben bij dit onderwerp en welke beelden en verwachtingen er bestaan bij het concept Senior Coaching. Begin 2019 hebben wij bij een zorgorganisatie twee aanvullende focusgroepen georganiseerd met jonge en meer ervaren medewerkers.
Weinig draagvlak
We hebben uit deze gesprekken geconcludeerd dat er op dit moment weinig draagvlak lijkt te bestaan voor het koppelen van jonge en oudere werknemers in een Senior Coaching-concept, mede gezien de uitdagende context in de ouderenzorg met een hoge werkdruk en veel veranderingen op de werkvloer. Ook komen de generaties elkaar in de praktijk al veel tegen en leren zij van elkaar, zowel in de technische kant van het vak als in zaken als mentaliteit en assertiviteit. Er lijkt beperkte animo om de samenwerking tussen jong en oud verder te faciliteren of formaliseren, bovenop de bestaande begeleiding en overlegstructuren.
Verkenning duurzame inzetbaarheid
Om het personeelstekort in de ouderenzorg te verkleinen, lijkt op basis van onze observaties de grootste winst te liggen in het voorkomen dat werknemers van 55 jaar en ouder de ouderenzorg vroegtijdig verlaten, en om herintreders te verleiden om weer aan de slag te gaan in de ouderenzorg. Bijvoorbeeld door te investeren in passende opleidingen, meer rekening te houden met hun thuissituatie en hen te helpen om te gaan met de digitalisering van de zorg. Leyden Academy, het Jo Visser fonds en PGGM&CO verkennen welke bijdrage zij hieraan kunnen leveren.