Een warme aanraking, intieme vriendschap, gepassioneerde liefde en seksuele fantasieën: ze blijven waardevol, ook op latere leeftijd. Seksualiteit en intimiteit vormen een belangrijk onderdeel van ons leven; ze dragen bij aan ons emotioneel welzijn, onze vitaliteit en aan goed en betekenisvol ouder worden. Maar hoe ervaren thuiswonende mensen van zestig jaar en ouder hun eigen seksualiteit en intimiteit? Dit en meer komt aan bod in de videoreeks Lust op Leeftijd, dat met en voor oudere mensen is ontwikkeld. Vandaag vindt de première van deze videoreeks in het Poortgebouw in Leiden plaats.
Van waardevolle gesprekken naar een educatieve videoreeks
Tijdens openhartige gesprekken deelden Nederlandse en Belgische ouderen met uiteenlopende achtergronden, seksuele oriëntaties en levensverhalen hun ervaringen en opvattingen. Thema’s als levensloop, diversiteit, gezondheid, taboe en beeldvorming kwamen aan bod en zijn nu te zien in de gratis videoreeks Lust op leeftijd. Met de video’s willen we kennis vergroten én het maatschappelijke taboe doorbreken. De reeks is uitermate geschikt als educatiemateriaal voor jong en oud, voor gebruik in onderwijs, communicatie en beleid in de ouderenzorg.
“Seksualiteit, voor mij is er een eindpunt gekomen. Ik ben blij dat ik het heb kunnen beleven, ik heb ervan genoten. Weliswaar heeft het 25 jaar geduurd eer ik in de gaten had hoe ik kon genieten. Maar wat ik heb kunnen genieten was intens en daar ben ik heel dankbaar voor.” – Miet, 82 jaar
Levensloop
Onze seksuele vorming is een proces dat een leven lang duurt. De verhalen van de deelnemers beginnen bij de opvoeding, waarin seksualiteit vaak nauwelijks bespreekbaar was. De eerste seksuele ervaringen zijn gelukkig niet bepalend voor de rest van ons leven. Iedereen ontwikkelt zich op zijn of haar eigen manier. Ook op latere leeftijd kan veel veranderen. Komt er ooit een einde aan nieuwe kansen in de liefde? Volgens de deelnemers niet.
Diversiteit
Veel deelnemers kregen vroeger een eenzijdige seksuele voorlichting. Dat voorgeschotelde beeld is erg beperkt, terwijl seksualiteit en intimiteit – ook op latere leeftijd – vele vormen en kleuren kent. Deelnemers vertellen openhartig over hun zoektocht naar eigen vormen van seksuele zelfexpressie. Het vergt moed om op ontdekking te gaan naar wie je echt bent. Toch levert het veel op als je de verwachtingen van anderen kunt loslaten en jezelf durft te zijn.
Gezondheid
Ouder worden gaat vaak gepaard met lichamelijke veranderingen, maar dat hoeft niet het einde van een fijne seksualiteit te zijn. Veel mensen vinden allerlei creatieve manieren om van intieme relaties te blijven genieten. We kunnen dus van elkaar leren, maar dan moeten we dit onderwerp wel bespreekbaar maken. En juist dát vinden veel mensen moeilijk.
“Seks is gewoon heerlijk, ook om het samen te beleven. Nu we allebei ‘gehandicapt’ zijn, is er weinig echte seksualiteit meer, maar we vallen iedere avond hand in hand in slaap. Als dit het begin van het eindstation is, dan is het goed.” – Magda, 87 jaar
Taboe
In de vierde aflevering duiken we in het taboe rondom seksualiteit op latere leeftijd. Seksualiteit wordt vaak stilgezwegen; vanaf de opvoeding thuis tot in het verzorgingshuis. Zelfs als het wel ter sprake komt, blijft het een gevoelig of beladen onderwerp. We kunnen van elkaar leren door open met elkaar in gesprek te gaan.
Beeldvorming
We vroegen de deelnemers naar hoe zij denken dat de maatschappij kijkt naar seksualiteit en intimiteit op latere leeftijd. Hun persoonlijke verhalen geven een heel divers en kleurrijk beeld over de verlangens en mogelijkheden die mensen op latere leeftijd hebben. Leeftijd speelt blijkbaar niet zo’n grote rol in hoe we seksualiteit en intimiteit ervaren. Sterker nog, veel mensen blijven nieuwsgierig en onderzoekend.
“In de video’s hoor je het ongecensureerde verhaal van ouderen die moed en lef hebben om hun meest persoonlijke, intieme ervaringen te delen. Omdat ze het doorbreken van het taboe belangrijk vinden. De schoonheid en kracht van hun verhaal voor de camera is adembenemend.” – Elena Bendien, senior onderzoeker
Over het project
De videoreeks is ontwikkeld door Elena Bendien (senior onderzoeker) en Jana Kerssies (promovenda) van Leyden Academy, in samenwerking met schrijver en gerontoloog Els Messelis en filmmaker Chiel Epskamp. Het project is mede mogelijk gemaakt door het Erasmus+ programma en de Steunstichting Gezondheidszorg Voorschoten.
Met speciale dank aan de deelnemers voor hun persoonlijke verhalen en ervaringen. Zonder hun openheid en vertrouwen was deze videoreeks niet mogelijk geweest.
Durf jij ook op ontdekkingsreis te gaan en wil jij jouw ervaringen delen? Mail ons: onderzoek@leydenacademy.nl! Denk je dat dit bericht interessant is voor iemand in je vriendenkring en/of netwerk? Delen zou zeer op prijs worden gesteld.