Leeftijdsdiscriminatie (ageism) heeft een negatief effect op de kansen van ouderen in de samenleving, op de arbeidsmarkt en op hun gezondheid en welbevinden. Alle reden voor Leyden Academy om een interactief seminar over dit onderwerp te organiseren. Afgelopen donderdag wierpen sociaal en cultureel gerontoloog dr. Elena Bendien, arts, verouderingswetenschapper en hoogleraar David van Bodegom, assessment psycholoog drs. Linda van den Driessche en antropoloog dr. Jolanda Lindenberg samen met de deelnemers een frisse blik op thema’s die samenhangen met vergrijzing in onze samenleving en leeftijdsvriendelijke beeld en taal.
Wat is ageism?
De Wereldgezondheidsorganisatie definieert ageism als stereotypering (hoe we denken), vooroordelen (hoe we ons voelen) en discriminatie (hoe we handelen) van mensen op basis van hun leeftijd. Het is een van de vaakst voorkomende vormen van discriminatie. Dit heeft nadelen voor de betrokkenen én voor de samenleving als geheel. Onjuiste overtuigingen genereren en versterken angsten voor het ouder worden en leggen foutieve verbanden tussen leeftijd en competenties. In plaats van oudere mensen te infantiliseren en paternalistisch te behandelen, moeten we taboes weghalen en werken aan bewustwording over het ouder worden.
“Je bepaalt zelf de grens van wat je oud vindt. Naarmate we meer kaarsjes uitblazen, verleggen we die grens.” – Elena Bendien
In gesprek over ageism
De deelnemers aan het seminar kwamen uit verschillende richtingen; ANBO, KBO-PCOB, FNV, mantelzorgondersteuning en Universiteit van Amsterdam maar ook een psycholoog, een auteur en studenten van Rijksuniversiteit Groningen. Na minicolleges over ageism, biologie van veroudering, werkende ouderen en beeldvorming van ouderen, reflecteerden de deelnemers over hun eigen toekomst. Ook dachten ze op basis van onderzoek na over hoe we in taal en beeld meer recht kunnen doen aan de diversiteit onder ouderen.
“Ik vond de interactie met mensen vanuit verschillende disciplines fijn, en dat er ruimte was om vragen te stellen.” – Deelnemer
Stereotypering kan leiden tot kansenongelijkheid
De stereotype beelden in onze samenleving doen vaak geen recht aan de diversiteit van deze groep en onze cultuur en (sociale) media versterken dit beeld. Ouderen worden gezien als vitale levensgenieters, type ‘Zwitserlevengevoel’ of als afhankelijke en zorgbehoevende mensen die een kostenpost zijn. De werkelijkheid is heterogeen en genuanceerder. We zouden ook meer aandacht moeten hebben voor de positieve kant van een langer leven, want dat we steeds ouder worden is een feit. Waarom zetten we ouderen niet meer in hun kracht, zoals in andere culturen juist gebruikelijk is? Zo hebben oudere werknemers veel kennis en zijn ze uitermate loyaal. En denk eens aan al het vrijwilligerswerk, het oppassen en de mantelzorg.
Wil je meer weten over ouder worden, ageism en beeldvorming, wil je handvatten krijgen en erover meepraten? Laat het ons (leijs@leydenacademy.nl) weten en we informeren je over een mogelijk volgend seminar.