Leiden, 1 oktober 2019 – Wat gebeurt er als je het leefplezier van bewoners als vertrekpunt neemt in de ouderenzorg? En hoe zorg je ervoor dat persoonlijke ervaringen een plek krijgen in de verantwoording van kwaliteit? Deze vragen stonden centraal in het project ‘Leefplezierplan voor de zorg’, waarin van 2017 tot 2019 in elf zorgorganisaties op teamniveau is geëxperimenteerd. Het bleek een succes. Daarom komt er nu een vervolg: ‘Leefplezierplan op locatie’, een experiment om op locatieniveau op deze manier te werken en met de betrokken partijen te komen tot een werkbare verantwoording van kwaliteit waarbij leefplezier centraal staat. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Leyden Academy on Vitality and Ageing in opdracht van de zorgkantoren van Menzis en VGZ en ondersteund door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
Actieonderzoek op twee locaties
Vanaf heden tot juni 2021 wordt het Leefplezierplan op twee complete locaties ingevoerd: bij verpleeghuis Den Es in Varsseveld (Gelderland) van Stichting Azora en locatie Vita in Rijen (Noord-Brabant) van Zorggroep Elde Maasduinen. Onderzoekers van Leyden Academy verzorgen tot de zomer van 2020 trainingen op deze locaties, om medewerkers vertrouwd te maken met het werken met het Leefplezierplan. Vervolgens wordt deze werkwijze in beide locaties doorgevoerd. Vragen die hierbij aan de orde kunnen komen, zijn bijvoorbeeld: hoe ziet een elektronisch cliënten dossier eruit als je leefplezier centraal stelt? Welke gevolgen heeft deze werkwijze voor de aansturing van medewerkers, de zorginkoop en de besteding van middelen?
Alle partijen aan tafel
Tijdens het actieonderzoek gaan de meest relevante belanghebbenden – naast het ministerie en de zorgkantoren ook de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en het Zorginstituut Nederland (ZIN) – samen op zoek naar de consequenties van een zorgverlening die uitgaat van leefplezier voor de in- en externe verantwoording van kwaliteit. Bij alle betrokken partijen leeft de overtuiging dat deze kwaliteit in de ouderenzorg niet alleen zit in goede medische zorg en een veilige en hygiënische leefomgeving, maar juist ook in het creëren van waardevolle ervaringen en betekenisvolle ontmoetingen voor bewoners in de laatste fase van hun leven. De vraag is alleen hoe je deze narratieve kwaliteit, die zich niet zomaar laat meten of tellen, kunt vastleggen en aantonen. Het Leefplezierplan doet een eerste aanzet.
Bijzonder aan het project Leefplezierplan op locatie is dat alle partijen meedoen die toezien op de kwaliteit van zorg: het ministerie van VWS, VGZ, Menzis, de IGJ, de NZa en het ZIN. Elke instantie is vertegenwoordigd in de stuurgroep waarin uitdagingen die op de werkvloer boven water komen, worden besproken en waar mogelijk opgelost. Door samen na te denken over normatieve en narratieve verantwoordingskaders, wordt toegewerkt naar een werkwijze die in alle zorgorganisaties kan worden toegepast en waar een onmiskenbare stimulans vanuit gaat voor persoonsgerichte zorg met een focus op leefplezier. Het streven is hierbij om het voor zorgmedewerkers zo eenvoudig mogelijk te houden en de narratieve verantwoording niet te ‘stapelen’ bovenop de huidige registratielast.
Hart en ziel
Projectleider Joris Slaets van Leyden Academy: “Medewerkers in de ouderenzorg zetten zich elke dag met hart en ziel in om hun bewoners een mooie dag te bezorgen en iets te betekenen voor hun leefplezier. We weten nog niet goed hoe we deze ‘zachte’ dimensie van kwaliteit zichtbaar kunnen maken. Met dit project zetten we een volgende belangrijke stap met het Leefplezierplan, als één van de methoden om echt iets te betekenen voor de kwaliteit van leven van oudere mensen in de langdurige zorg.”
Over het Leefplezierplan
Het Leefplezierplan en de bijbehorende trainingen zijn ontwikkeld door Leyden Academy in samenwerking met zorgorganisaties. Het is een handzaam en overdraagbaar model dat kan worden gebruikt als minimale standaard voor persoonsgerichte zorg. Het is een richtsnoer voor de attitude van zorgmedewerkers, werkprocessen en de registratie van essentiële gegevens die nodig zijn om bewoners van het verpleeghuis goede zorg te bieden. Werken met het Leefplezierplan spoort medewerkers aan om zich te richten op de verlangens van ouderen, naast medische en behoeftegerichte zorg. Door ervaringen op de voorgrond te plaatsen staan we telkens stil bij wat echt van betekenis is voor iemand. Het Leefplezierplan en de bijbehorende trainingen zijn in een eerste pilot-project (2017-2019) geëvalueerd in elf zeer uiteenlopende organisaties. Zowel de bewoners zelf, hun belangrijke anderen als de teams van verpleegkundigen en verzorgden zijn zeer enthousiast. Veel sprekende voorbeelden en reacties van betrokkenen zijn terug te lezen in de handreiking Langer leefplezier ervaren. Het project krijgt dan ook een vervolg, onder meer in het project Leefplezierplan op locatie.
In geval van vragen kunt u contact opnemen met Niels Bartels, manager communicatie, via tel. (071) 524 0960 of via e-mail.