It takes a village to grow old

Sociale contacten en ontmoetingen in de buurt zijn van belang voor de mensen die er wonen. Veel mensen vinden het prettig om anderen in de openbare ruimte (niet thuis) te ontmoeten. Bijvoorbeeld voor het maken van een praatje of om elkaar iets te vragen. In het project ‘It takes a village to grow old’ proberen we met techniek (kunstmatige intelligentie) en kunstwerken het contact op straat te bevorderen.

De meerwaarde van kunstmatige intelligentie
We gaan samen met de bewoners van de Vondel- en Helmersbuurt in Amsterdam onderzoek doen naar hoe technische kunstobjecten ontmoetingen tussen mensen (met en zonder dementie) kunnen stimuleren. Zo dragen we bij aan het langer thuis willen wonen van mensen met dementie, in de wijk waar ze zich prettig en veilig voelen. In het project gaan we samen aan de slag om te werken aan de ontwikkeling van een plek waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. We leren over hoe je kunstwerken kunt inzetten in de wijk en over de meerwaarde van kunstmatige intelligentie hierin.

Samen op ontdekkingsreis
Om nabuurschap te ervaren, is het belangrijk om de mensen in de wijk te leren kennen. Dat kan door mensen regelmatig tegen te komen. Dit heet ‘publieke familiariteit’. De man uit de straat kom je ’s ochtends tegen als hij de hond uitlaat. De vrouw die vaak de eendjes voert, zie je tijdens een wandeling op het pleintje. Als je ze vaker ziet, herken je deze mensen als je buren. De plekken waar je andere mensen tegen kan komen, zijn hiervoor belangrijk. Je moet je er fijn kunnen voelen. Kunst kan hierbij helpen. Het doel is om publieke familiariteit in de buurt te versterken. De weg om daar te komen, is nog niet bepaald. Doordat er burgerwetenschap wordt ingezet, kan de weg worden aangepast. Er zijn meerdere routes mogelijk, maar wat is een fijne weg?

Door de ogen van de bewoners
Door kunst kunnen verschillende generaties elkaar tegenkomen. Zo kan er verbinding ontstaan. Met muziek, geluiden of bewegende beelden, wordt kunst interactief. Daarbij kan interactieve kunst publieke familiariteit bevorderen. Hoe kan interactieve kunst in de wijk eruit zien? Samen met de bewoners gaan we op zoek naar het antwoord op die vraag, maar denk bijvoorbeeld aan:

  • Een interactief bankje nodigt je uit tot een ontmoeting. Kom je erbij zitten?
  • Mooie en inspirerende teksten kunnen met licht op verschillende plekken worden geprojecteerd.
  • Een route van interactieve kunst begeleidt je door de buurt.
  • In een speeltuin voor senioren mag iedereen meedoen en spelen, of juist lekker toekijken.

Momenteel wordt er gewerkt aan een analyse en een artikel. We houden u op de hoogte. Benieuwd naar de start tot mei 2023? Lees hier het verslag!

De looptijd van dit onderzoek was van 1 april 2022 tot en met 31 maart 2024, en werd mogelijk gemaakt door de ZonMw-call Citizen science 2021. Technische Universiteit Eindhoven is de penvoerder en Leyden Academy werkt mee in de uitvoering van het onderzoek in samenwerking met Stadsdorp VondelHelmersStichting Mantelzorg en DementieStichting WG KunstAlzheimer AmsterdamCliëntenbelang Amsterdam, West Ouder Wijzer, GoodGoodNotBad, Illi TV, Hogeschool van Amsterdam, Universiteit van Amsterdam, Huis van de Buurt de Klinker (Amstelring), het wijkteam en de Gemeente Amsterdam.