Minicursus Vitaal en gezond ouder worden

Minicursus Vitaal en gezond ouder worden

Wat is veroudering eigenlijk? Hoeveel moet ik bewegen, wat kan ik het beste eten? Hoe houd ik mijn spieren sterk? De antwoorden leest u in de acht onderstaande afleveringen van de gratis minicursus Vitaal en gezond ouder worden. Elke aflevering bevat een interessante mix van filmpjes, feiten en cijfers, en praktische opdrachten en concrete tips om zelf mee aan de slag te gaan. Voorkennis is hierbij niet nodig.

Afleveringen

  1. Hoe oud ben ik eigenlijk?
  2. Hoeveel moet ik bewegen?
  3. Hoe zorg ik voor voldoende slaap en ontspanning?
  4. Wat kan ik het beste eten?
  5. Hoe houd ik mijn spieren sterk?
  6. Hoe houd ik mijn darmen gezond?
  7. Komt er straks een anti-verouderingspil?
  8. Hoe word ik vitaal, gezond en gelukkig oud?

Iedere aflevering kent een vaste rubrieksindeling:

  • Inleiding: waarom is dit onderwerp belangrijk in het kader van gezond oud worden?
  • Introductievideo met de wetenschappelijke expert op dit onderwerp.
  • Vitale oudere aan het woord, een persoonlijke ervaring met het onderwerp.
  • Feiten en cijfers: inzicht in de materie, achtergrondinformatie en leuke weetjes.
  • De wetenschapper vertelt over de laatste inzichten op dit terrein. Wat weten we, wat willen we nog verder ontrafelen? Wat gebeurt er voor spannends in Nederland? Welke doorbraken kunnen we in de toekomst verwachten?
  • Aan de slag! Met concrete adviezen en praktische doe-, lees-, luister- of kijkopdrachten.
  • Meer weten? Link naar verdiepende literatuur, video’s of podcasts.

“De samenhang tussen nieuwe feiten en dat wat ik al wist, heeft mij de ogen nog meer geopend. Dit heeft geleid tot een, hopelijk blijvende, verandering in zowel mijn voedings- als ook mijn bewegingspatroon.” – deelnemer

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Jacqueline Leijs via e-mail of tel. 071-524 0960.

De gratis minicursus Vitaal en gezond ouder worden is ontwikkeld door DuSRA-VOILA, het grootste samenwerkingsverband van experts op het gebied van veroudering in Nederland.

De cursus wordt geïllustreerd door Sabine Wisman.

 

Leefstijlprogramma de Kwekerij

De Kwekerij is een leefstijlprogramma dat mensen met diabetes type 2 helpt om duurzaam gezonder te leven. Hierbij is peer coaching het uitgangspunt: de deelnemers in de groep coachen en motiveren elkaar, zonder hulp van een (zorg)professional. Uit onderzoek blijkt dat mensen hun diabetes kunnen ‘omkeren’ door meer te bewegen en gezonder te eten. Tegelijkertijd blijkt het erg moeilijk om een gezonde leefstijl toe te passen én vol te houden. De twee succesvolle burgerinitiatieven Stichting Je Leefstijl Als Medicijn en Vitality Club zijn onderdeel van het project ‘De Kwekerij’ en hebben laten zien dat peer coaching kan helpen om deze doelen te bereiken:

  • Stichting Je Leefstijl Als Medicijn  is een burgerinitiatief met een online community van mensen met diabetes type 2 die elkaar ondersteunen om gezonder te leven.
  • Vitality Clubs zijn lokale beweegclubs voor en door buurtbewoners van 55 jaar en ouder, opgericht door Leyden Academy. De deelnemers sporten samen in de wijk en coachen elkaar. De beweeggroepen zijn daardoor laagdrempelig, goedkoop en duurzaam.

Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en Leyden Academy zijn verantwoordelijk voor de wetenschappelijke evaluatie van de effecten van het leefstijlprogramma. De eerste pilot is van start gegaan om ervaring op te doen. In het voorjaar van 2022 start het wetenschappelijk onderzoek met een looptijd van twee jaar.

“We weten dat mensen van diabetes type 2 kunnen genezen door hun leefstijl aan te passen. Maar we weten ook allemaal hoe lastig het is om je gedrag duurzaam te veranderen. We hebben veel goede ervaringen opgedaan met peer coaching-interventies zoals de Vitality Club, waar wijkgenoten samen aan hun conditie werken. We zien dat mensen komen meedoen om fitter te worden, maar blijven terugkomen omdat het zo gezellig is. We hopen dit effect ook te zien Bij de Kwekerij.” – Onderzoeker David van Bodegom van Leyden Academy, tevens hoogleraar Vitaliteit aan het LUMC

De Kwekerij is een samenwerking van Leyden Academy, Stichting Je Leefstijl als Medicijn, LUMC, QULI B.V. en stichting Vitality Club.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met David van Bodegom

Boek 10 jaar cadeau – Een nieuwe aanpak om langer gezond te leven

Eind 2019 verscheen bij uitgeverij Atlas Contact het boek ‘10 jaar cadeau. Een nieuwe aanpak om langer gezond te leven’. Verouderingsartsen David van Bodegom (Leyden Academy) en Rudi Westendorp (Universiteit van Kopenhagen) delen hierin hun belangrijkste inzichten over ouder worden, gezondheid en vitaliteit. Is het echt mogelijk om jezelf – of een ander – tien gezonde levensjaren cadeau te doen, zoals de titel van dit boek belooft? Ja, zeggen de auteurs, en de sleutel daartoe ligt in onze omgeving.

Naar een gezonde dagelijkse routine
In ’10 jaar cadeau’ komen diverse omgevingen uit het dagelijks leven aan bod, zoals de keuken, woonkamer, slaapkamer, supermarkt, het werk en de wijk. Verwacht geen opgeheven vingertjes; deze aanpak gaat uit van verleiden in plaats van verbieden. Door je te omringen met slimme verleidingen, kunnen gezonde keuzes ongemerkt onderdeel worden van je dagelijkse routine. Grote wijnglazen inwisselen voor kleine, de fietstassen inruilen voor een rugzak, een deel van je woon-werkverkeer met de fiets of zelfs lopend afleggen… al die kleine aanpassingen die zich steeds weer herhalen, tellen op tot een groot en duurzaam effect.

De vier V’s
Van Bodegom en Westendorp introduceren in het boek hun nieuwe aanpak die bestaat uit vier woorden die met een V beginnen. De eerste strategie is die van ‘verwijderen’: zet ongezonde prikkels uit het zicht. Bewaar koekjes dus niet in een glazen pot maar in een dichte trommel, en zet die niet op de salontafel maar in een keukenkastje. Zo kom je niet steeds in de verleiding er (nog) eentje te pakken. ‘Vervangen’ kan ook: wissel die koekjes om voor ongebrande nootjes. En leg op ooghoogte in de koelkast een schaaltje worteltjes waar normaal de slagroomsoesjes staan. In de openbare ruimte kun je moeilijker verleidingen verwijderen of vervangen, hier kun je beter ‘vermijden’: als je weet dat je bij de warme bakker altijd zwicht voor een kaascroissant, loop dan een blokje om. Of je ‘voorbereiden’: eet alvast een banaan en drink een flesje water voordat je naar die receptie gaat. Dan ben je wat beter bestand tegen de schalen bitterballen, wijn en bier.

“Een opwekkend boekje, vrolijk vormgegeven, vol praktische tips.” (NRC Handelsblad)

“Al deze kleine duwtjes, nudges, bij elkaar zorgen uiteindelijk voor 10 gezonde jaren cadeau.” (Gezondheidsnet, 5 sterren)

“Door zelf kleine aanpassingen te maken, heb je al snel een aantal gezonde jaren gewonnen.” (NEMO Kennislink)

David vertelde op 17 januari 2020 over het boek bij 5 Uur Live op RTL4. Lees ook deze artikelen over 10 jaar cadeau in Leidsch Dagblad en Elegance. Op 8 maart 2021 werd het boek getipt in het artikel Hoelang zal ik leven? in NRC Handelsblad.

10 jaar cadeau. Een nieuwe aanpak om langer gezond te leven van David van Bodegom en Rudi Westendorp is op 27 november 2019 verschenen bij uitgeverij Atlas Contact. De auteurs schreven eerder samen de bestseller Oud worden in de praktijk (2015), Van Bodegom schreef daarnaast Ontpillen (2018) en Het geheim van de schildpad (2019).

David van Bodegom: “Gezonder leven is maatwerk”

In elke kwartaalnieuwsbrief van Leyden Academy introduceren we één van onze wetenschappelijke stafleden aan de hand van een actueel onderzoek of nieuwsfeit. In deze editie gaat David van Bodegom in op het Nationale Preventieakkoord dat eind november is gesloten.

Gaat het pakket aan maatregelen zoals overeengekomen in het Nationale Preventieakkoord, Nederland gezonder maken?
“Het is zeker een goed begin. Laat ik voorop stellen dat ik geloof dat je mensen niets moet verbieden of gebieden, maar juist moet verleiden om gezonder te leven. Maak het aantrekkelijk om de trap te nemen en verstop de lift. Zorg voor gratis watertappunten in plaats van frisdrankautomaten. Verleiden is beter, maar onderzoek bewijst dat financiële prikkels zeker helpen. Een vettaks of hogere accijnzen op alcohol en tabak hebben absoluut effect. Met de maatregelen die nu zijn afgesproken, gaan we het roken een heel stuk terugdringen en veel gezondheid toevoegen aan de levens van mensen. Het mooiste is als we kunnen zorgen dat jonge mensen niet meer beginnen met roken. Voor het tegengaan van overgewicht zijn de maatregelen in het Preventieakkoord absoluut onvoldoende. Er is meer voor nodig om te zorgen dat we de epidemie van overgewicht een halt toeroepen. De helft van de mensen in Nederland heeft nu overgewicht en dat aandeel zal verder stijgen. Dit is een van de voornaamste redenen waarom meer dan een miljoen Nederlanders diabetes type 2 hebben. Dat is allemaal ziektelast die potentieel vermijdbaar is, diabetes type 2 is te voorkomen. De overheid heeft hiervoor krachtige en bewezen effectieve instrumenten, maar die worden nu nog onvoldoende ingezet.”

In je boek Ontpillen geef je veel leefstijladviezen en praktische tips om van ‘welvaartsziekten’ zoals diabetes type 2 af te komen. Wat kunnen mensen zelf doen?
“Ieder mens is uniek. Er is altijd maatwerk nodig. Sommige mensen zijn gebaat bij een leefstijlcoach die hen begeleidt bij het gezonder leven. Die zit sinds 1 januari in het basispakket, dat is hartstikke mooi. Maar bij de ene persoon met hoge bloeddruk helpt het enorm om van keukenzout over te schakelen op kaliumzout. Bij de ander heeft dit nauwelijks effect, maar blijkt een wandelingetje na het avondeten wonderen te doen. Met mijn boek wil ik mensen helpen om grip te krijgen op hun gezondheid door zelf te experimenteren en te meten welk effect bepaalde aanpassingen in leefstijl hebben. Wat voor hen het beste werkt, wat ze leuk vinden en vol kunnen houden. Ik heb in het afgelopen jaar veel lezingen over Ontpillen gegeven in het land en heel veel mensen gesproken die zelf met hun gezondheid aan de slag zijn gegaan. Mensen die met minder pillen beter slapen, minder last hebben van brandend maagzuur, gemakkelijker naar het toilet kunnen. En bij iedereen was de ‘gouden tip’ weer anders. Je moet dit vooral zelf ontdekken.”

Welke preventiemaatregel zou jij meteen doorvoeren, als je minister van Volksgezondheid zou zijn?
“Maak het voor mensen zo gemakkelijk mogelijk om gezonder te leven. Ik ben erg gecharmeerd van de Circulos de Abuelos in Cuba: 800.000 ouderen komen daar drie keer per week bij elkaar om te bewegen. Er zijn ook gespreksavonden waarin ze ervaringen uitwisselen en thema’s bespreken over het ouder worden. Het sociale aspect is heel belangrijk. We zien dit ook bij de Vitality Club, onze laagdrempelige beweegclub voor ouderen. Inmiddels komen in diverse wijken in Leiden, Den Haag en Oegstgeest elke doordeweekse ochtend ouderen samen om een uurtje te sporten. Hier komt geen professional aan te pas, de mensen coachen elkaar. Deelnemers komen voor de gezondheid, maar blijven komen vanwege de gezelligheid. Als elke wijk in Nederland zo’n beweegclub zou hebben, waar je de dag sportief kunt beginnen met je buurtgenoten, dan maak je het mensen wel heel makkelijk om van de bank af te komen. Daar zou ik me meteen hard voor maken.”